رایة الهدی

خبرنامه دانشجویان ایران نوشت:

برخی کشورها برای ازدواج و بچه‌داری جایزه می‌گذارند و برخی سیاست‌های سوبسیدی برای خانواده‌هایی قرار داده‌اند که گرایش به بچه‌داری دارند اما آنچه امروز در فضای مجازی تامین‌کننده این نیاز فطری بشر غربی شده، موجودی تخم‌مرغی، قهوه‌ای رنگ، آرام و با چشمان بزرگ است که مظلومانه به والدینش نگاه می‌کند.

«پو»  (pou)که بازی برای گوشی و تبلت با سیستم‌عامل‌های اندروید و‌ ای‌او‌اس و... است که طراحی و فرآیند آسانی دارد. فرزندی مجازی که وقتی مادر یا پدرش شدی، دیگر همه مسؤولیتش بر گردن تو است. باید سر وقت به او غذا بدهی، سر وقت با او بازی کنی، بخوابانی‌اش، تمیزش کنی و... .

pou درحال ازدواج

رفته رفته که این فرزند مجازی بزرگ‌تر شد؛ با جمع‌آوری سکه می‌توانی برایش خرید کنی و توقعاتش را برآورده کنی و خلاصه هر کاری که می‌شود برای یک بچه انجام داد!

حقیقت آن است که هر پاسخ برای جواب به یک مساله داده می‌شود و «پو» راه‌حل مساله فرزند برای جامعه بی‌فرزند غربی بود. جامعه غربی که امروز بشدت با تکنولوژی عجین است و از سویی بنیان خانواده در آن تقریبا از بین رفته، حس فطری والد بودنش را با پو تجربه می‌کند اما از آنجا که شارش تکنولوژی بدون سواد رسانه‌ای در کشور ما بالا است، بسیاری از افراد درگیر این بازی مجازی شده‌اند و زندگی واقعی خود را فراموش کرده‌اند. در مسیر بزرگ شدن پو، والدینش حاضر به هر کاری می‌شوند، قمار، بی‌خوابی، انزوا و حتی در خانواده ایرانی که فرزند واقعی نیز وجود دارد، فرزند فراموش می‌شود چرا که فکر و ذهن زن و مرد می‌شود این «فرزند مجازی»! خطرناک‌تر از آن عجین شدن کودکان 6 الی 15 ساله با این موجود مجازی است که انزوا و تجرد را از سن کودکی در آنها نهادینه می‌کند.

رحیمی، کارشناس روانشناسی درباره تاثیر اینگونه بازی‌ها در زندگی انسان، می‌گوید: «یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌های این بازی‌ها این است که افراد گذشت زمان را به هیچ‌وجه احساس نمی‌کنند و وقتی به خود می‌آیند که ساعت‌های زیادی از وقتشان صرف این بازی‌ها شده‌است. علاوه بر آن طبق تحقیقات، افرادی که وابسته به این بازی‌ها می‌شوند، درونگرا شده و در جامعه منزوی و رفته‌رفته در برقراری ارتباط اجتماعی کم‌تمایل یا ناتوان می‌شوند». این روانشناس خطر خیالپردازی و دور شدن از دنیای حقیقی را مهم و غیرقابل انکار می‌داند و می‌گوید: «وقتی بچه مجازی جز نیازهای مادی توقعی از پدر و مادرش ندارد و با اندکی غذا و کمی بازی می‌توانی راضی نگهش داری، ناخودآگاه این تفکر و این ذهنیت در زندگی عادی برای انسان نهادینه می‌شود. تحملش در برابر خواسته‌های دیگر را از دست می‌دهد و توجه به نیازهای معنوی اطرافیان بویژه فرزند را از دست می‌دهد».

رحیمی معتقد است: «پیشرفت تکنولوژی سبب دور شدن اعضای خانواده از یکدیگر می‌شود، طوری که هر یک از افراد خانواده به خاطر مشغول بودن به تماشای تلویزیون یا درگیر بودن با رایانه، اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای، کمتر وقت می‌کنند با یکدیگر بنشینند و صحبت کنند و این خود باعث سرد شدن روابط بین والدین و فرزندان شده‌است، به‌گونه‌ای که آنان کمتر حوصله یکدیگر را دارند». ابهری، روانشناس و آسیب‌شناس اجتماعی نیز می‌گوید: «بازی رایانه‌ای «پو» باعث بروز استرس در افراد می‌شود و شدت و ضعف آن با توجه به حساسیت سنی و موقعیت فیزیکی افراد متفاوت است«.

وی می‌افزاید: «ابعاد منفی بازی رایانه‌ای «پو» سبب مشکلات عصبی، روحی و رفتاری در افراد به صورت هدفدار می‌شود که آثار مخربی را به دنبال دارد. کمبود سرگرمی و تفریح در میان خانواده‌ها، بازی رایانه‌ای «پو» را به خانواده‌ها کشانده است». وی ادامه می‌دهد: «پر کردن اوقات فراغت، نیاز به ابزار و مهارت‌های شایسته‌ای دارد که در دوران کودکی و نوجوانی اهمیت و جایگاه این ابزار بیشتر محسوس است. در حال حاضر بازی‌های رایانه‌ای یکی از ابزار اصلی پرکردن اوقات فراغت شده که با نسل جدید برخی نرم‌افزارها، این فعالیت با تلفن همراه نیز مقدور است».

به گفته این روانشناس و آسیب‌شناس اجتماعی، 80 درصد افرادی که اقدام به بازی رایانه‌ای «پو» می‌کنند، نیاز به توجه دیگران دارند. این بازی رایانه‌ای در تمام کشورهای دنیا متداول است اما از نظر تعداد علاقه‌مندان به آن، ایران در رتبه سوم قرار دارد.

امروز میهمانی‌ها، گعده‌های دورهمی و محفل خانواده تحت‌الشعاع تکنولوژی‌های همراه، واقع شده است که به خودی خود به آسیب زدن بنیان خانواده کمک می‌کند اما اینگونه نرم‌افزارها علاوه بر آن زندگی مجردی را نیز تقویت می‌کند و همه نیاز انسانی مادر شدن یا پدر شدن را در یک بازی رایانه‌ای خلاصه می‌کند. شاید برای جامعه غربی که بنیان خانواده در آن سست است یا وجود ندارد؛ پو چندان خطری محسوب نشود و حتی نقش مُسکنی برای درد بی‌فرزندی باشد اما قطعا پو و امثال آن برای جامعه ایرانی یک خطر بزرگ محسوب می‌شود که لحظه به لحظه جامعه ایرانی را آسیب‌زا می‌کند.

وقتی می‌خواهیم بگوییم الله اکبر باید ببینیم در این الله اکبر گفتن باید ببینیم بدهکار چه کسی هستیم یا در سلام آخر، باید به یاد بیاوریم که چه کسی باعث شد من نماز خواندن یاد بگیرم، انسان های بزرگ دائما به یاد کسانی هستند که حقی گردنشان دارند،‌ هر شب برای مادرشان قرآن می‌خوانند و برای پدرشان طلب مغفرت می‌کنند.

به خانه آمدیم دیدیم که یک جنازه روی زمین افتاده؛ تمام سر و صورتش خونی بود، استخوان گونه‌ها و سرشان شکسته بود و لخته خون بالا می‌آوردند. حاج آقا را با همان حالت در خانه نگه داشتیم تا مثلاً صحنه را به هم نزده باشیم و پلیس بتواند پیگیری کند اما هیچ کس نیامد.

گروه احتماعی مشرق- حاج آقا سید رضا طباطبایی پسرعموی علامه طباطبایی و از دوستان نزدیک آیت‌الله حق‌شناس و فردی شناخته‌شده و محبوب در محله بازار مولوی تهران هستند. حاج آقای طباطبایی متأسفانه چند روز پیش مورد حمله و ضرب و شتم شدید اراذل و اوباش محله بازار قرار گرفتند.

 

پیرو مصاحبه قبلی مشرق با حجت‌الاسلام والمسلمین "ظفر قاسمی" مدیر حوزه علمیه "فیلسوف‌الدوله"درباره ماجرای حمله اراذل و اوباش به حاج آقا طباطبایی، و پس از پیگیری‌های بعدی درباره علل و عوامل بروز این حادثه، موفق شدیم با سید غلامعلی طباطبایی فرزند آخر حاج آقا طباطبایی مصاحبه‌ای ترتیب دهیم و درباره جزئیات بیش‌تری از اتفاقی که برای حاج آقا افتاده، شخصیت و جایگاه حاج آقا، و همچنین رابطه حاج آقا با آیت‌الله حق‌شناس مؤسس حوزه فیلسوف‌الدوله، با ایشان گفتگو کنیم که مشروح این مصاحبه در ادامه آمده است.

 

 

لطفاً خودتان را معرفی کنید و برای‌مان تعریف کنید که چه اتفاقی برای حاج آقا افتاده است.

 

من سید غلامعلی طباطبایی فرزند آخر حاج آقا طباطبایی هستم. روز جمعه چند نفر در خانه حاج آقا را می‌زنند و ایشان هم به تصور این‌که طلبه‌های حوزه هستند، چون طلبه‌ها مکرر به ایشان سر می‌زدند، در خانه را باز می‌کنند. این افراد که البته نمی‌دانیم چند نفر بوده‌اند وارد خانه می‌شوند و ظاهراً مدتی هم آن‌جا می‌مانند و حتی با حاج آقا مشغول صحبت هم می‌شوند. به نظر می‌رسید حداقل نیم ساعتی در منزل بوده‌اند. از پنج ته سیگاری که در خانه پیدا کردیم، این‌گونه برمی‌آید. آمده‌اند داخل خانه و هرچه را می‌توانسته‌اند، برده‌اند: چرخ خیاطی، سشوار، لباس، پول. قطعاً معتاد بوده‌اند، چون همین خرده‌ریزه‌ها را برداشته‌اند و فرار کرده‌اند.

 

به دلیل وخامت حال پدرم، ایشان نمی‌توانند خیلی حرف بزنند و حتی حافظه‌شان هم مختل شده است. اما بعضی از حرف‌هایی را که بین‌شان رد و بدل شده به خاطر می‌آورند. مثلاً می‌گوید: "به آن‌ها گفتم سیگار نکشید، من اذیت می‌شوم، ولی به حرفم اعتنایی نکردند... من را خیلی زدند. گلویم را گرفتند و فشار دادند. خیلی من را زدند." وقتی هم‌شیره‌ام با ما تماس گرفتند و ما به خانه آمدیم، دیدیم که یک جنازه روی زمین افتاده است. تمام سر و صورتش خونی شده بود، استخوان زیر گونه‌هایش شکسته بود. سرشان هم شکسته بود. شدیداً خون بالا می‌آوردند. حتی لخته خون بالا می‌آوردند.

 

زنگ زدیم به پلیس، اما هیچ‌کس نیامد. مجبور شدیم زنگ زدیم به یکی از اقوام و حاج آقا را بردیم به بیمارستان سوم شعبان. آن‌جا چون دیدند خون بالا می‌آورد، گفتند احتمالاً خون‌ریزی داخلی باشد. معاینه کردند و گفتند: خدا را شکر خون‌ریزی داخلی نیست. گفتند: زیر گونه‌ها که ضربه خورده خون‌ریزی دارد و خون از طریق بینی وارد حلق می‌شود و از دهان ایشان بیرون می‌آید.

 

ظاهراً بیمارستان سوم شعبان مایل نبوده‌اند که حاج آقا را پذیرش کنند.

 

بله. ابتدا نمی‌خواستند حاج آقا را پذیرش کنند. دکتر می‌گفت: "از ناحیه صورت خونریزی دارد و ما امکانات آن را نداریم که ایشان را مداوا کنیم. بنابراین نباید بیمارتان را پذیرش کنیم، ولی چون می‌ترسیم از حال برود و فردا ما گرفتار شویم، یک سری مقدمات اولیه را انجام می‌دهیم." گفتند چون ما متخصص نداریم، باید ایشان را از این‌جا ببرید، چون ممکن است اتفاقی بیفتد و بعد پای ما گیر است.

 

وظیفه بیمارستان سوم شعبان این بود که ما را به یک بیمارستان دیگر معرفی کنند و هماهنگی‌های لازم را انجام بدهند، اما سرپرستار می‌گفت: هر چه با بیمارستان‌های دولتی دیگر تماس می‌گیرم تا پذیرش از آن‌ها بگیرم، هیچ‌کدام پذیرش نمی‌دهند. خودتان باید بیمارتان را ببرید.

بعد از سوم شعبان، حاج آقا را بردیم به بیمارستان امیر اعلم. آن‌جا به ما گفتند: ما فقط متخصص بینی هستیم. اگر متخصص فک و صورت می‌خواهید باید فردا بیمارتان را بیاورید. بعد بررسی کردیم دیدیم بیمارستانی که همه امکاناتش کامل باشد، بیمارستان شریعتی است. آن‌جا رفتیم و چون عکس‌های اولیه را گرفته بودیم و اقدامات اولیه انجام شده بود، خوب به ما رسیدگی کردند.

 

 

درباره تماسی هم که با نیروی انتظامی گرفتید و مراجعه نکردند توضیح بدهید. ظاهراً کلانتری محل می‌گوید هر چه از دستشان برمی‌آید برای برقراری امنیت انجام داده‌اند.

 

اصلاً! ما اگر از همه هم راضی باشیم، از کلانتری محل اصلاً راضی نیستیم. کلانتری در آن محل عملکردش صفر است. صفر که هیچ، باید عملکردش را منفی حساب کنید. زیر صفر است. ما با 110 هم آن‌قدر تماس گرفته بودیم که اپراتورها ما را می‌شناختند. می‌گفتند: "طباطبایی؟ فلان جا؟" خودشان به ما گفتند با 197 تماس بگیرید و شکایت کنید که چرا از کلانتری به ما کمکی نمی‌شود.

 

بعد از ماجرا هم بچه‌های حوزه علمیه پیگیر شدند و بالأخره رئیس کلانتری 113 بازار، سرهنگ "تمیزی" را با خود به بیمارستان آوردند. اعتراض کردیم که آن‌جا بالأخره حوزه علمیه هست، بازار هست، مسجد امین‌الدوله هست. برقراری امنیت در اینجا برای کلانتری کاری ندارد. همه کاری می‌توانند بکنند. ایشان هم می‌گفتند که این‌ها همه فلان جا جمع می‌شوند و باید شهرداری بیاید و جمع‌شان کند. شهرداری هم می‌گوید فلان نهاد باید این کار را انجام بدهد.

 

 

مسئول برقراری امنیت نیروی انتظامی است. شنیده‌ایم که قبلاً هم در این محله از این نوع اتفاقات افتاده است. درست است؟

 

بله. این دفعه اول نیست. اما چون می‌دیدیم نیروی انتظامی پیگیری نمی‌کند، ما هم سرسری می‌گرفتیم. نهایت کاری هم که کردند این بود که جناب سرهنگ به ما یک برگه‌ای دادند و گفتند این را پر کنید که گزارش کنیم. اما پلیس 110 که وظیفه دارد داخل خانه بیاید و گزارش تهیه کند و صحنه را ببیند، حتی به ما سری هم نزدند. ما حتی نیم ساعت حاج آقا را با همان حالت خون‌ریزی که داشتند در خانه نگه داشتیم تا مثلاً صحنه را به هم نزده باشیم و پلیس بتواند پیگیری کند. اما هیچ کس نیامد.

 

 

از کلانتری محل تا خانه حاج آقا حداکثر ده دقیقه است، آن هم پلیسی که با موتور می‌آید. حتی اگر نخواهیم نیروهای گشت را در نظر بگیریم. اما ما 30 دقیقه منتظر ماندیم بدون آن‌که کسی به دادمان برسد. ما که حاج آقا را بردیم بیمارستان، بعدها پسرم رفته بود سر بازار، دیده بود دارند دنبال می‌گردند که از کدام راه باید بیایند و به خانه ما برسند!

 

بعد هم که پلیس 110 آمده گزارش بنویسد، پسرم می‌گوید آمده‌اند وارد خانه که شده‌اند، از دو سه تا پله آمده‌اند بالا، از همان‌جا داخل اتاق نگاه کرده‌اند و یک گزارشی نوشته‌اند و رفته‌اند. اگر الآن هم گزارش را نگاه کنید، نوشته: فرد شاکی به اسم سید حسن طباطبایی، که ایشان نوه حاج آقا هستند، "ایشان تعریف کرده‌اند که این اتفاق افتاده است!" همین چند خط را در گزارش نوشته‌اند! البته تصویر این گزارش هم الان موجود هست.

 

ظاهراً قبلاً هم برای ایشان اتفاق مشابهی افتاده است.

 

بله، قبلاً هم آمده‌اند و چاقو گذاشته‌اند زیر گلوی حاج آقا و گفته‌اند: پول بده. البته حاج آقا هم از نظر مالی هیچ کم و کسری ندارد. اما مثلاً در عرض پانزده روز 400 – 500 هزار تومان خرج می‌کردند. می‌پرسیدیم: خب شما یک نفر چه خرجی دارید؟ حاج آقا می‌گفتند: صبح‌ها می‌آیند از من دشت می‌گیرند. بازاری‌ها می‌آیند می‌گویند: یک پولی به ما بده که برکت روزمان باشد. حاج آقا هم پول به آن‌ها می‌داد.

 

حتی معتادها هم می‌آمدند و می‌گفتند: حاج آقا یک پولی به ما بده. حاج آقا به آن‌ها هم حتی پول می‌داد.از بازار که رد می‌شد، هر کس حاج آقا را می‌دید، به ایشان سلام می‌کرد. واقعاً هیچ‌کس نبود که سلام و علیک با ایشان نداشته باشد. همه می‌آمدند جلو و سلام می‌کردند و حاج آقا را می‌بوسیدند. این معتادهایی هم که حمله کرده‌اند، احتمالاً غریبه بوده‌اند، چون همه معتادهای محل هم حاج آقا را می‌شناسند.

 

حتی کسبه محل هم وقتی ما نباشیم، چون این بغل کار می‌کنند، می‌آیند و می‌گویند: حاج آقا حالتان خوب است؟ اگر هر کاری یا چیزی بود، به ما بگویید. خلاصه، همه جویای حال حاج آقا هستند و ایشان را می‌شناسند.

 

شرایط کنونی حاج آقا چه‌طور است؟

 

چون خون خیلی زیادی از ایشان رفته، دچار ضعف بسیار شدید هستند. داریم به ایشان رسیدگی می‌کنیم تا شرایطشان بهتر شود. اما آن‌قدر حاج آقا خون بالا می‌آوردند که مجبور شدیم سه بار کامل لباس‌هایشان را عوض کنیم.

 

چرا حاج آقا در خانه تنها زندگی می‌کردند؟

 

دو برادر بنده سر همان کوچه‌ای که خانه حاج آقا است، مغازه دارند و مرتب سر می‌زنند، اما چون از 50 سال پیش به هر حال محل کار حاج آقا نزدیک آن خانه بود، ایشان هم آن‌جا زندگی می‌کردند و همان‌جا راحت‌تر بودند. ضمن این‌که بالأخره حاج آقا هنوز هم می‌رفتند به بازار و سرکشی می‌کردند و سر می‌زدند به کسبه اهل محل، طلبه‌های حوزه هم به منزل ایشان رفت و آمد می‌کردند و به هوای همین حوزه و مسجد امین‌الدوله خود حاج آقا می‌گفتند: این‌جا راحت‌تر هستم. بچه‌ها هم سر می‌زنند، برنامه‌ای برای خودمان داریم که معمولاً صبح‌ها و شب‌ها سر می‌زنیم.

بیش‌تر از حاج آقا برایمان بگویید، و از ارتباط ایشان با آیت‌الله حق‌شناس.

حاج آقا حداقل طبق شناسنامه رسمی متولد سال 1301 هستند. الآن 92 سالشان است. از ارتباط ایشان با حاج آقای حق‌شناس هم همین اندازه بگویم که اگر آقای حق‌شناس کسالتی داشتند و نمی‌توانستند نماز جماعت تشریف بیاورند، پدر بنده به جای ایشان امام جماعت می‌شدند.

آیت‌الله حق‌شناس مرد بسیار بزرگواری بودند و خیلی اهل رعایت بودند. هر جایی و غذای هر کسی را نمی‌خوردند و خیلی به بحث خمس و حلال و حرامی لقمه و این‌ها اهمیت می‌دادند. ایشان می‌آمدند خانه ما می‌نشستند و می‌گفتند: من هر جایی که می‌روم فقط چای می‌خورم، حتی قند هم نمی‌خورم، چون بالأخره چای آب است و حداقل چیزی است که می‌توان جاهای دیگر خورد. اما آیت‌الله حق‌شناس بعضی شب‌ها حتی می‌آمدند در خانه ما می‌گفتند: عیال منزل نیست. غذا دارید به من بدهید؟ یعنی تا این حد به ما اعتماد داشتند که می‌آمدند این‌گونه از غذای پدر ما می‌بردند یا با ایشان هم‌سفره می‌شدند

یادم هست که وقتی کودک بودیم پدرم در شیرینی‌فروشی کار می‌کرد، در مغازه دیگران. خودش وقتی گرسنه می‌شد، حتی یک آب‌نبات هم از مغازه نمی‌خورد. می‌گفت: این‌ها مال مردم است. ما هم که دم مغازه می‌رفتیم، بعضی وقت‌ها چیزی به ما می‌داد، اولوزنش می‌کرد، پولش را حساب می‌کرد و توی دخل می‌گذاشت، بعد می‌داد ما بخوریم.

البته خود صاحب مغازه و صاحب کار پدرم می‌گفت: حاج آقا این چه کاری است!؟ اما به هر حال پدرم رعایت می‌کرد. حتی من خودم همین الآن هم که به خانه حاج آقا می‌روم، نانی با خودم می‌برم، اول می‌پرسند: قیمتش چه‌قدر می‌شود؟ یعنی هنوز هم همان اندازه رعایت می‌کنند، با آن‌که بالأخره سنی از ایشان گذشته است. و با آن‌که اولین بار خمس خود من را خودشان حساب کردند و می‌دانند که من خمس می‌دهم، اما باز هم رعایت می‌کنند.

 

 

به گزارش سرویس فرهنگی انقلاب نیوز ؛ جلوی چشم صدها عابر پیاده خم می شود و بطری آبش را از شیر آبخوری پر می کند و یک نفس سر می کشد.

وقتی هم که زشتی عملش را به رخش می کشی، تازه تعجب هم می کند، هیکل ورقلمبیده اش رو تکانی می دهد، شاید هم شانه بالا می اندازد و می پرسد: آقا کی باشند؟ شما مفتش دولتی یا اختیاردار دین مردم؟ روزه ای باش! منو سننه.

جالب اینجاست که این جماعت که حالا دیگر تعدادشان هم کم نیست، اکثرا ناراحتی معده را پیش می کشند و دستاویزی البته به خیال خودشان شرعی.

جامعه ای با این تعداد بیمار آن هم یک نوع خاص بیماری که طی یک دوره زمانی خاص به سرعت فراگیر می شود! البته اعجاب آور است.

در این صورت به مسئولان امر بهداشت مردم باید دست مریزاد گفت!  

روزه خواری نباید به شکل یک رفتار اجتماعی جلوه کند چرا که در این صورت حقوق کثیری از شهروندان (روزه داران) نادیده گرفته می شود و این یعنی سقوط اخلاق شهروندی

ماه رمضان که از گرد راه می رسد عطر خوش بندگی و معنویت فضای عمومی جامعه را می آکند. اما حیف که همیشه (و در سالیان اخیر بیشتر) عده ای هستند که با روزه خواری در ملا عام و انظار دیگران، خواسته یا ناخواسته حرمت و قداست این حریم معنوی را می شکنند.

گیرم قبول که تکلیف روزه از روی دوش عده ای از مکلفان(مسافر، بیمار، بانوان شیرده و...) آن هم در شرایطی خاص برداشته شده است اما آیا همه اینها می تواند مجوزی برای روزه خواری در انظار همگانی باشد؟ و اگر نه، پس با این جماعت روزه خوار چگونه باید رفتار کرد؟

براستی حکم شرعی و قانونی این رفتار هنجارشکنانه چیست؟

بگذارید همین جا تکلیف یک مساله را روشن کنم و آن اینکه اسلام دین زور و اجبار و ارعاب و تهدید نیست و اصلا روزه ای که از سر زور و اکراه گرفته شود جز گرسنگی و تشنگی بیهوده و رنج و زحمت بی هدف نیست.

گردن نهادن به دین پاک اسلام و احکام آن باید آزادانه و آگاهانه صورت پذیرد. چرا که اساسا باور داشتن به چیزی در گروه یقین و تعقل است و جبر و اضطرار، فرصت انتخاب عقلانی را از آدمی می ستاند.

اما اگر کسی خلعت دینداری را پوشید و با آگاهی کامل به آیین اسلام گروید، آنگاه لازمه چنین گردن نهادنی، پایبندی به همه احکام و قوانین این شریعت آسمانی است همچنان که عرف جوامع بشری در همه جای عالم چنین است.

در همه جای عالم هر دستگاه و مجموعه ای (اداری، تجاری، لشکری، کشوری و ...) برای خود ضوابط و قوانینی وضع کرده است که تخطی از آن حدود، محدودیت ها و گاه مجازات هایی  را به دنبال دارد.

دین اسلام نیز از این قاعده مستثنی نیست و اجازه نمی دهد کسی بی هیچ عذر شرعی، حکمی را زیر پا نهد و در عین حال خود را مسلمان بنامد.

عده ای از فقها از جمله امام خمینی(ره) گفته اند:

"کسی که ضروری دین را یعنی چیزی را که مسلمانان جزء دین اسلام می‏دانند، منکر شود، چنانچه بداند آن چیز، ضروری دین است و انکار آن چیز برگردد به انکار خدا یا توحید یا نبوت، نجس می‏باشد و اگر نداند، احتیاطاً باید از او اجتناب کرد، گرچه لازم نیست". (نک:‏ توضیح المسائل مراجع، ج 1، ص 84.)

زیر پا گذاشتن حدود و مقررات، فرزند شوم هرج و مرج را در جامعه به بار می آورد. پس به حکم عقل می بایست اهرم هایی بازدارنده و مجازاتهایی پیش گیرنده برای متخلفان وضع گردد که دیگر کسی فکر سر پیچی از قانون در سر نپروراند و در نتیجه میل عمومی به هنجار شکنی از میان برود.

شاید بگویید این قوانین تنها برای دینداران و کسانی که آیین نامه آیین اسلام را امضاء کرده اند لازم الاجراست اما کسانی که هیچ تعهدی در قابل این دین ندارند مجازند تا برخی رفتارهای بر خلاف شئونات اسلامی را مرتکب شوند.

آری! از وجهه نظر دین و شریعت اگر نگاه کنیم فرد نامسلمان قضای روزه و کفاره واجب ندارد اما از منظر قوانین حقوقی و مدنی، مساله متفاوت است.

بد نیست توجهتان را به ماده 638 قانون مجازات اسلامی جلب کنم که می گوید:

"هر کس علنا در انظار عمومی و معابر تظاهر به عمل حرامی نماید علاوه بر کیفر عمل به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا 74ضربه شلاق محکوم می گردد."

ماه رمضان که از گرد راه می رسد عطر خوش بندگی و معنویت فضای عمومی جامعه را می آکند. اما حیف که همیشه (و در سالیان اخیر بیشتر) عده ای هستند که با روزه خواری در ملا عام و انظار دیگران، خواسته یا ناخواسته حرمت و قداست این حریم معنوی را می شکنند

این مساله جزو متن قانون است که اگر روزه‌خواری به عنوان یك عمل حرام جنبه علنی به خود بگیرد، برای آن مجازات تعیین می‌شود.

درست است که روزه‌خواری به طور مطلق جرم نیست و از نظر دینی یک فعل حرام است که تنها از منظر فقهی و اخلاقی مورد نکوهش است، منتها اگر این عمل حرام جنبه علنی به خود گیرد، آنوقت جامعه در قالب حقوق جزا می تواند در قبال آن واکنش نشان دهد.
قانون روزه خواری

طبق قانون، در جامعه اسلامی کسی که عمل روزه‌خواری را انجام می‌دهد یکی از ارزش‌های مسلمانان را نادیده گرفته و عفت و اخلاق عمومی را جریحه‌دار کرده که مستوجب تعزیر است.

بنابراین حداکثر مجازات روزه‌خواری در ملاعام، 74 ضربه شلاق است و دیگر مجازات روزه‌خواری، ‌10 روز تا 2 ماه زندان است اما به علت این ‌که مجازات روزه‌خواری جنبه بازدارندگی بیشتری به خود بگیرد، معمولا شلاق تعیین می‌شود.

بنابراین روزه خواری در معابر و اماكن عمومی از نظر شرعی حرام و از نظر قانونی از مصادیق جرایم مشهود و قابل تعقیب است.

روزه خواری نباید به شکل یک رفتار اجتماعی جلوه کند چرا که در این صورت حقوق کثیری از شهروندان(روزه داران) نادیده گرفته می شود و این یعنی سقوط اخلاق شهروندی.

قرآن را باید با خشوع خواند، اگر انسان قرآن را بدون خشوع، با غفلت بخواند، چیز زیادی گیرش نمی‌آید، گاهی هیچ چیز گیرش نمی‌آید! گاهی هم خدای نکرده اثرات عکس می‌بخشد.

بار ديگر ماه رمضان با شبهاى الهام‏بخش، روزهاى سراسر پند، فضاى معطّر، و خاطرات و درسهايش، در حالى كه انسان را به سوى نظم و انضباط و استوارى فرا مى‏خوانَد، به ما روى آورده است.

حجت الاسلام و المسلمین ابولقاسم علیدوست عضو جامعه مدرسین عصر پنج شنبه در برنامه فقه پویا که به بررسی علل اختلاف نظر در صدور فتاوا در میان علما ختصاص داشت، با اشاره به چیسیتی‌شناسی فتوا ابراز کرد: برای بررسی این موضوع باید به چیستی فقه و نهاد فقه است.

متن پرسش و پاسخ به این شرح است:

حجت الاسلام و المسلمين جاودان از شاگردان برجسته آيت الله حق شناس است. جلسات هفتگي او اكنون محلي براي گردهمايي جوانان متدين است.

متن زير مشروح سخنراني حجت الاسلام جاودان درباره ماه مبارك رمضان و اغتنام فرصت است:

در مورد روزه يك مطالبي گفته اند كه عجيب و غريب است. در حديث معراج آمده است. ظاهرا اين حديث در ميان احاديث شيعه بي نظير است. يعني در عالم بي نظير است. آنجا پيامبر در سفر معراج با خداي تبارك و تعالي صحبت كردند. يكي از فرازهايش اين است كه فرمود:يا أحْمَد هَلْ تـَعْـلـَمُ ما ميراثُ الصَّوم؟ آيا مي داني نتيجه روزه چيست؟ قالَ: لا.در تمام اين مدت كه دارند صحبت مي كنند يا در بسياري از موارد خداي متعال از ايشان سوال مي كند و ايشان مي فرمايند نه. آن وقت خدا متعال توضيح مي دهد. فرمود ثـُمَّ قالَ:ميراثُ الصَّوم قِلـَّة ُ الأكـْل وَ قِلـَّة ُ الكـَلام ثمره روزه اين است كه انسان كمتر مي خورد و حرف مي زند.

نتيجه اينكه من تلافي يك روز هفده ساعته را در افطار در نياورم. شما كه جوان هستيد معده تان قوي است و خيلي احساس سنگيني نمي كند. اگر هم احساس سنگيني كرد، يك كمي دراز مي كشيد و حل مي شود. پس مي شود تلافي اش را در آورد. اما نه. اينگونه نباشد. كمي كمتر. ميراث روزه كمتر خوردن و كمتر حرف زدن است. اگر آدم گرسنه باشد خيلي حال حرف زدن ندارد. باز اگر جوان باشد دارد.

ثـُمَّ قالَ وَ ما ميراثُ الصُّمت؟ آقا شما فرموديد كمتر حرف زدن. اين كمتر حرف زدن نتيجه دارد؟ فرمود: أنـَّها تورثُ الحِكمَة حكمت به بار مي آورد.

آقا وقتي حكمت به بار آمد، اگر آدم كم حرف زد و در نتيجه اش حكمت به بار آمد خودش مي فهمد كه كم حرف زدن چقدر خوب است. خب يك مطلب ديگر كه بهتر از آن است كه من عرض كردم. مي فرمايد خب نتيجه حكمت به بار آمدن چيست؟

وَ هِيَ تورثُ المَعْرفـَة آدم به معرفت مي رسد. نتيجه به معرفت رسيدن چيست؟ وَ تورثُ المَعْرفـَة اليَقينَ يقين به بار مي آورد. خب يقين چه نتيجه اي دارد؟ فـَإذا اسْتـَيْقـَنَ العَبْدُ لا يُبالي كـَيْفَ أصْبَحَ بـِعُسْرٍ أمْ بـِيُسْرٍ حرف خيلي بزرگي است. وقتي بنده يقين كرد ديگر باكي ندارد صبح فردا كه از خواب برخاست، نان دارد بخورد يا ندارد.

عثمان دويست دينار براي ابوذر فرستاد. ابوذر پرسيد اين پول چيست؟ براي چه اين پول را آوردي؟ از بيت المال حقوق داشت و حقوقش را قطع كرده بودند. پرسيد حقوق بيت المال است كه يكي دو سال است قطع كرده ايد؟ اگر اينطور است مي گيرم. مامور گفت نه اين يك هديه و بخشش است. حضرت خليفه از مال پاك و حلال خودش براي شما فرستاده. مثلا گفت برو آن سبد را بردار و آن سفره اي كه درونش هست را باز كن ببين درونش چيست. دوتا نان است. يكي براي امروزم است و يكي براي فردا. من به اين پول احتياجي ندارم. بي باك ها. آن زمان دويست دينار خيلي بود. يك سال زندگي اش را اداره مي كرد.

وَ تورثُ المَعْرفـَة اليَقينَ فـَإذا اسْتـَيْقـَنَ العَبْدُ وقتي بنده به يقين رسيد، لا يُبالي ديگر باكي ندارد. آدم لا ابالي خوب است اما اين لا ابالي. در روايت لغت لا ابالي را دارد كه منظور اين است. در زندان است. هيچ باكي ندارد. در سخت ترين شرايط است. باكي ندارد. ببينيد باكي ندارد. نه اينكه اين را بگويم كه شما روزه بگيريد كه كم بخوريد، كه كم حرف بزنيد و در نتيجه حكمت پيدا كنيد و در نتيجه معرفت پيدا كنيد و در نتيجه يقين پيدا كنيد و بعد هم تمام عمرتان را در بلا باشيد. نه اينگونه نيست. اينكه باكي ندارد مهم است. قيمت انسان به اين است. تمام عالم متعلق به من باشد يا هيچ چيز نداشته باشم، مهم نيست. اينكه به اينجا برسد مهم است. اين آدم انقدر بزرگ شده كه از همه عالم بزرگ تر است. بنابراين فرقي ندارد كه تمام عالم متعلق به او باشد يا نباشد. راحت.

ببينيد اگر خدايي نكرده وضع ما انقدر سخت شده بود كه امشب اصلا هيچ افطاري اي نداشتيم، وقتي مي خواهيم نماز بخوانيم اصلا در نماز نيستيم. همه اش در افطار. دارم فكر مي كنم خدايا من چكار كنم؟ اگر زن بچه داشته باشد كه ديگر بدتر. آن بي باكي مهم است. بزرگي آن آدم به قدري است كه برايش هيچ فرقي نمي كند كه بـِعُسْرٍ أمْ بـِيُسْرٍ سختي است يا راحتي است. بر تخت سلطنت نشسته است يا مثل ابوذر فقط دو تا نان دارد و مي خواهد هر كدام را در يك روز بخورد.

نمي دانم داستان مرحوم آقا سيد مرتضي كشميري را برايتان عرض كرده ام يا نه. ايشان در يكي از حجرات صحن اميرالمومنين زندگي مي كرد. خدا هزار بار نصيب همه مان بكند. يك آقايي هم هر روز مي آمد در حجره ايشان و يك نان به او مي داد. تمام زندگي بيست و چهار ساعتش با اين نان مي گذشت. اين آقا يك هفته مريض شد. اصلا نمي توانست حركت كند و در خانه افتاده بود. حالا آقاي آقا سيد مرتضي چه شد؟ كسي بود به دادش برسد؟ بعد از يك هفته در حجره رفت و در زد و گفت آقا من واقعا در اين يك هفته مريض بودم و افتاده بودم. واقعا نتوانستم خدمت شما بيايم. نمي دانم به شما چه گذشت. گفت نه طوري نبود. يك مقدار نان خشكه مانده بود. يك هفته به نان خشكه هاي مانده در طول يكي دو ماه اكتفا كرد. آنها را نگه داشته بودي چكار كني؟ نگاه داشته بودم براي روز مبادا. با همين نان خشك ها يك هفته را سر كردم.

اين بزرگي مهم است. نه آن گرسنگي مهم است و نه آن سيري مهم است. شايد در ماه سير يا گرسنه باشي. مهم نيست. آن بزرگي مهم است كه نه در بند سيري است و نه در بند گرسنگي. سختي روزگار او را فلج نمي كند. كمرش را خم نمي كند.

بعد فرمود: فـَهذا مَقامُ الرّاضينَ در اثر اين مقدمات و اين حكمت و يقين به مقام كساني رسيده اند كه از خداي خودشان راضي هستند. حوادث اوقات آنها را تلخ نمي كند. حوادث تلخ است. اما تلخي حوادث اوقات آنها را تلخ نمي كند. فـَهذا مَقامُ الرّاضينَ

بعد فرمود: فـَمَن عَمِلَ بـِرضايَ ألزَمُهُ ثَلاثَ خِصال هركس كه به رضاي من عمل كند، هر كس كه بند رضاي من باشد، من سه خصلت را از او جدا نمي كنم. او به سه تا چيز مي رسد. حالا ببينيد به چه چيزهايي مي رسد.

شُكـْراً تمام عمرش شادمان است. شكر چيست؟ من از يك چيزي شادمانم. از يك چيزي خوشم. اين به يك شكر مي رسد. يعني به يك خوشي مي رسد. لا يُخالِطـُهُ الجَهلُ يك ذره به هيچ چيزي مخلوط نمي شود. هميشه شادمان است. هميشه. از چه چيزي شادمان است؟ از خداي خودش شادمان است. اگر در تمام عمر يك ذره از اين شادماني را مي چشيديم، مي دانستيم كه چيست.وَ ذِكـْراً لا يُخالِطـُهُ النـِّسْيانُ آن يقين يك يادي در خاطرش مي آورد. يادي كه هيچ وقت دست نمي خورد. آن چيست؟ آن هم يك لذت بي حساب است. آن شكر چيست؟ يك خوشي بي حساب. ذكر چيست؟ يك لذت بي حساب.
وَ مَحَبَّة ً لا يُوْثِرُ عَلى مَحَبَّتى مَحَبَّة َ المَخْـلوقينَ. من در نتيجه اين، يك محبتي به او مي دهم كه محبت هيچ بنده اي از بندگان من و هيچ مخلوقي از مخلوقات مرا بر آن ترجيح نمي دهد. آن محبت نزدش بر همه چيز مقدم است.

خب. وقتي كه او به محبت من رسيد، در اثر چه بود؟ حرف نزدن. حرف نزدن حكمت به بار مي آورد. يكي از بزرگان علما گفت خدمت آقاي طباطبايي رسيديم. ايشان فرمود كه من سرم را ضمانت مي دهم. كسي كه دهانش را ببندد به حكمت مي رسد. خب به حكمت برسد، به چه چيزي مي رسد؟ تا اينجا مي رسد. به محبت خدا مي رسد. مگر ما اصلا مي توانيم تصور كنيم؟ به يك ذره اش، به يك سر سوزنش از دنيا و آخرت مي گذري. اگر در بهشت را باز كنند و بگويند برو درون بهشت اصلا آن را نگاه هم نمي كني. اصلا نگاه هم نمي كني.

فـَإذا أحَبَّنى أحْبَبْتـُهُ اگر او مرا دوست بدارد، من او را دوست خواهم داشت. وَ حَبَّبتـُهُ إلي خـَلقي. مخلوقاتم را وادار مي كنم كه او را دوست بدارند. باز بالاتر از اين هم دارد.وَ أفـْتـَحُ عَيْنَ قـَلـْبـِهِ إلى جَلالى وَ عَظـَمَتي. چشم دلش را به عظمت و جلال خودم باز مي كنم. جلال و عظمت خدا در عالم پر است ها. پر است. من در و ديوار مي بينم. چوب و سيمان مي بينم. درونش چيزي نمي بينم.فـَلا اُخـْفى عَنهُ عِلمَ خاصَّة َ خَلـْقى بندگان مخصوصم را مي شناسانم. با همديگر آشنا هستند. هر كدام اينها يك چيزي است ها. نمي توانم عرض كنم.

فـَاُناجيه فى ظـُلـَم اللـَّيْل وَ نور النـَّهار من با او مناجات مي كنم. مناجات مي كنم يعني چه؟ نجوا مي كنم. نجوا يعني سخن گفتن پنهاني. شما اينجا نشسته اي و داري مرا نگاه مي كني. داري با آنجا صحبت مي كني. مي گويي و مي شنوي. فـَاُناجيه فى ظـُلـَم اللـَّيْل وَ نور النـَّهار اين آدم مي خوابد؟ اصلا ديگر مي تواند بخوابد؟ البته چون بدنش به خواب احتياج دارد، بدنش مي خوابد اما او در حال مناجات است. ببينيد يك مناجاتي كه از آن روزي كه شروع شد هست تا ابد. انقدر حسرت بخوريم كه اينها را شنيديم و ديگر هيچ. آن وقت اين آدم مثلا در بيابان تنهايي كه هيچ كس نيست مي ترسد؟ مي ترسد يعني چه؟ فـَاُناجيه فى ظـُلـَم اللـَّيْل وَ نور النـَّهار در روشنايي روز دارد كار مي كند. با مردم زندگي مي كند. پيامبر خود ما فرمانده لشكر بود. دارد لشكرش را براي يك جنگ تنظيم مي كند. بعد خودش هم در جنگ شركت مي كند. دارد شمشير مي زند. دارد شمشير مي خورد. دارد تير باران مي شود. دارد تير اندازي مي كند. دارد كار جنگي مي كند. مناجاتش برقرار است در نور روز.

حَتـّى يَنـْقـَطِعَ حَديثـُهُ مِنَ المَخْـلوقينَ ديگر با مخلوقات من حرف نمي زند. اينكه دارد بيشتر است. در ذكر دائم تو يادي. آنجا مي گويي من با او مناجات مي كنم. مناجات لحظه اي قطع نمي شود. با مردم حرف مي زند ها اما حرف نمي زند. با مردم مجالست مي كند اما نمي كند. پيش شما نشسته است اما جاي ديگري است.

داستانش را برايتان عرض كردم. خدمت حاج آقاي حق شناس بوديم. اين مربوط به چهل سال پيش بود. حالا اين اواخر چه بود نمي دانم. ما مشهد مشرف بوديم و يك روز ايشان را دعوت كرديم. بعد ايشان مثلا از من پرسيد اين ناهار را چگونه درست كردي؟ من هم شروع كردم به گفتن. يك كمي كه گذشت ديدم نيست. داشتند مرا نگاه مي كردند ها. الان شما هم داريد من را نگاه مي كنيد. من كه به شما نگاه مي كنم مي بينم كاملا مرا مي بينيد و حرف هاي مرا مي شنويد. لذا وقتي درجه توجه شما كم مي شود من متوجه مي شوم كه خيلي اينجا نيستيد. يا اصلا نيستيد. ديدم اصلا نيست. چشمان ايشان هم آبي بود. كاملا داشت به من نگاه مي كرد. اما هيچ آنجا نبود. من صحبتم را قطع كردم. بعد هم كه ايشان برگشت نپرسيد چه بود و خربزه را از كجا خريدي و... اين ها يك چيزهايي است. لذت هايي كه ما مي بريم اصلا هيچ است.

يك كسي به يك بزرگي خدمت كرده بود. يك بزرگي كه سه چهار ماه مريض بود و آن شخص طبيب بود و بالاي سرش آمده بود و مثلا آمپول زده بود و فرض كن نبض گرفته بود و دوا گرفته بود و كاملا پرستاري كرده بود. بعد از سه چهار ماه كه حال ايشان بهتر شد، ايشان فرموده بود كه خب چه چيزي به تو بدهم؟ چقدر پول بدهم. گفته بود من از اين چيزها نمي خواهم. يك چيز ديگر مي خواهم. گفته بود عيب ندارد برو فردا بيا. فردا كه طبيب آمد ديد ايشان در جانماز نشسته است. نام آن بزرگ را نبرده اند. او هم كنار ايشان نشست. همين طور كه نشسته بود ايشان روي زانوي او زد. روي زانويش كه زد روحش از بدنش بيرون آمد. بيرون آمد و رفتند و رفتند و ... يك عوالمي بود. خيلي زيبا بود. اين يك ذره اش است. طبقه اول هم نيست. قبل از طبقه اول است. انواري بود. مكان هاي زيبايي بود. خيلي خوب بود. يك صداي خوشي آنجا بود.بهترين صداهاي اين عالم پيش آن صدا مثل صداي گوش دراز بود. بهترين صداها. در مقايسه. اصلا باور كنيد آنجا كه او رفته طبقه اول هم نبوده. صداي خوشي كه آنجا مي آمد. اصلا مقايسه اش در حيطه تصور ما نمي گنجد. عرض مي كنم به يك سر سوزن از آن محبت، شما از هر دو دنيا مي گذريد. به راحتي مي گذريد.

در ادامه مي گويد: وَ أسمَعُهُ كلامي وَ كلام مَلائِكـَتي سخن خودم را به گوش او مي گويم. با او حرف مي زنم. فرشتگان من به نزدش مي آيند. با او حرف مي زنند.

وَ اُعَرِّفـُهُ السِّرَّي سر خودم را با او در ميان مي گذارم. سر خودم را براي او آشكار مي كنم. سر. يعني چه؟ الـَّذي سَتـَرْتـُهُ عَنْ خَلـْقي سري كه از همه مخلوقات خودم پنهان كرده ام بر او فاش مي كنم. در بعضي روايات دارد كه سر قَدَر را مي داند. چرايي همه چيز را مي فهمد. خيلي عظيم است. هيچ سوالي برايش نمي ماند. همه سوالات حل شده است و جواب گرفته است. اينها نتيجه سكوت بود. سكوت يعني اينكه آدم فقط حرف لازم را مي زند. حرف لازم. اگر يك وقت لازم شد يك حرف مزاح هم بزند، مي زند. نه اينكه نزند. هر حرفي لازم باشد مي زند. حرف غير لازم نمي زند. شما را نمي گويم. شما حرف هايت را بزن. فقط حرف هاي خوب را بزن. ما اينها را گفتيم. اما نه بنده اهلش هستم و نه... حالا نمي دانم بدبختانه با خوشبختانه ما چنين افرادي را ديده ايم. كساني كه اهل اين بوده اند را ديده ايم. بابا طاهر يك شعري دارد. مي گويد خوشا آنان كه هميشه در نمازند. اين همان است. هميشه دارد نماز مي خواند.

خب. اول يك چيزي عرض كردم. خطر اول براي جوان ها و نوجوان ها چشم است. گفتم كه اگر آدم از چشمش مراقبت كند، اگر از زبانش مراقبت كند، يعني غيبت نكند، دروغ نگويد، از گناه مراقبت كند، گناه چشم و گوش و زبان را مراقبت كند و در جمعي ننشيند كه دوستانش نشسته اند دارند غيبت مي كنند و هر حرفي دلشان مي خواهد مي زنند. اگر اينها را مراقبت كند، روزه اش قبول مي شود و مزه ماه رمضان را مي چشد.

مزه ماه رمضان خيلي است. خيلي است. اما اگر آدم يك ذره اش را هم بچشد، خوب است. يك ذره اش هم خيلي است چه برسد به بيشترش. بنابراين توصيه اين است. معمول دوستان ما مراقبت مي كنند ديگر. آنهايي كه مراقبت مي كنند، يك ذره بيشتر مراقبت كنند. مثلا يك خانم دارد عبور مي كند، به چادرش هم نگاه نكنم. به صورتش نگاه نمي كنم. گاهي چادر يك مقداري بدن را نشان مي دهد. آن را هم نگاه نكنم. آدم هرچه بيشتر مراقبت كند، بهره ماه رمضانش بيشتر مي شود.

يكي از بهره هاي ماه رمضان كه حداقل بهره هاي ماه رمضان است اين است كه همه گناهان شما در ماه رمضان بخشيده شود. مي شود. مي گويند در هر افطار ماه رمضان خداي متعال هزار هزار نفر را مي بخشد. هزار هزار نفر چقدر است آقا؟ يك ميليون نفر. ما در يك ميليون نفر جا مي گيريم؟ ممكن است. اما عدد خيلي زياد است. بعد به شب جمعه كه مي رسد چه مي شود و به نيمه ماه كه مي رسد، به اندازه كل تمام ماه مي بخشند و مثلا در شب جمعه هر ساعت هزار هزار نفر را مي بخشند و شب احياء چقدر را مي بخشند. عددش خيلي بزرگ مي شود و به سيصد ميليون مي رسد و مي شود كه ما هم داخل شويم. انشاء الله. اگر آدم بخشيده شود، مزه نمازش را مي چشد. گناهان است كه نمي گذارد مزه نمازش را بچشد. اگر بخشيده شود، مزه نمازش را مي فهمد. مزه روزه اش را مي فهمد. اگر آدم بتواند يك كار بسيار بسيار خوب انجام دهد، خيلي خوب است.

سال قبل در شب هاي احياء عرض كرديم كه بابا امشب فقط قول يك گناه را بدهيد كه يك گناه را كنار بگذاريد. مي گويند به خدا قول ندهيد. هيچ وقت به خدا قول ندهيد. چرا؟ چون اگر قول بدهيد شما را به خودتان وامي گذارد كه به قولت عمل كني. وقتي هم شما را به خودت واگذار كرد، نمي تواني به قولت عمل كني. پس چكار كنيم؟ هم قول دهيم و هم قول ندهيم؟ قول مي دهيم به كمك و مدد تو ترك كنيم. خدايا به مدد و كمك تو من اين گناه را نمي كنم. به كمك تو ديگر نمي خواهم اين گناه را بكنم. آن وقت اگر آدم چنين كاري كند، يك ماه رمضان را برده است. اين ماه رمضان را بردي. نباختي. يك وقت آدم يك عملي را انجام مي دهد و قبول مي شود و مي گويند بردي. آن وقت انشاء الله قبول مي شود. به بركت همان توبه ممكن است همه گذشته ها را ببخشند. حالا يك كسي مردتر است و همت بيشتري دارد و همه اشتباهات و گناهانش را قرار مي گذارد. وقتي بشمارند مشخص مي شود. وقتي بشمارند. خب. يك كم العفو بگوييم. شايد خدا اين يكي را بپذيرد. ما نمي دانيم كدام را قبول مي كند. شايد اين يكي را قبول كند. شايد اين العفوي كه گفتي را قبول كرد. از طرف شما كه نيست. شما فقط كلمه اش را مي گويي. او بايد ببخشد. مي گويد با اين يكي من قبولت كردم. لذا مي گويند هيچ وقت كم نگذار. شايد آن يك دانه كه كم گذاشته اي قبول شده باشد. انشاء الله كه مي شود.

منبع:حج

ما از لغزش‌هایى که از برخى شیعیان سر مى‌‏‌زند از وقتى که بسیارى از آنان میل به‏ بعضى از کارهاى ناشایسته‌‏اى نموده‌‏اند که نیکان گذشته از آنان احتراز مى‌‏نمودند و پیمانى که از آنان براى توجّه به خداوند و دورى از زشتى‌‏ها گرفته شده و آن را پشت سر انداخته‌‏اند اطّلاع داریم.

مراسم مناجات خوانی ماه مبارک رمضان شب گذشته در مهدیه تهران برگزار شد.

در این مراسم که با سخنرانی حجت الاسلام ماندگاری آغاز شد، حاج مهدی سماواتی نیز مناجات خواند.

در ادامه گزیده ای از سخنان حجت الاسلام ماندگاری را بخوانید:

* خدا وجود من و شما را وجود نیازمند خلق کرده است، دو سفره برای تامین نیازهای ما در این عالم گسترده است، هر دو سفره هم ما را دعوت کردند، یکی تامین با حلال از طرف خدا، یکی تامین با حرام از طرف شیطان.

* هیچ نیازی در من و شما نیست، مگر اینکه راه تامین آن را به حلال خدا برای ما آماده کرده باشد، اگر نیازمان را با حلال تامین بکنیم عذاب وجدان هم نداریم، اما اگر نیازمان را با حرام تامین کردیم، عذاب وجدان پست سرش داریم. خسارت دنیا و آخرت هم داریم، اما تامین با حلال تجارت دنیا و آخرت است.

*  یکی از نیازهای ما نیاز به خلوت و انس و ارتباط و خواندن است، ارتباطی که نامش را دعا می گذاریم، دعا یعنی خواندن، مناجات یعنی نجوا کردن، ما می گوییم این نیاز را بیاییم در سفره خدا تامینش کنیم، به سه دلیل، یک اینکه ما نیاز داریم برای هدایت خودمان کسی را بخوانیم، نامش را گذاشتیم نیاز هدایتی. هیچ کس جامع تر و کامل تر از خدای مهربان نمی تواند ما را هدایت کند، چون هیچ کس مثل خدا مصداق این آیه نیست: « لاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ ». خداست که همه امور را آدرس هایش در این کتاب نورانی برای ما و شما بیان کرده است.

*  دوم اینکه برای حمایتمان کسی را صدا می زنیم، می گوییم کسی بیاید و ما را حمایت کند، کمک کند، دست ما را بگیرد، ما از این گرفتاری نجات بدهد، هیچ کس به قدرت خدا و لطف و مرحمت خدا نیست که بتواند من و شما را نجات بدهد.

* سومین دلیل ما که خدا را بخوانیم برای این نیازمان، این است که ما نیاز داریم با کسی رفیق شویم، رفیقی را صدا بزنیم. رفاقت هیچ کس به زیبایی حضرت حق نیست، این هم سه دلیل برای اینکه ما باید سراغ خدا برویم، چون خدا کامل ترین، جامع ترین، بی نقص ترین موجودی است در این عالم هستی که هم می تواند ما را هدایت کند، هم حمایت کند، هم رفاقت کند.

* در کنار خدا و در طول خدا هم وجود نازنین انبیاء و اولیاء به ویژه محمد و آل محمد صلوات الله علیهم وجود دارند.

احتمالا او یکی از کسانی بوده که به قول کامران نجف زاده در برنامه صرفا جهت اطلاع، کنسروهای ایرانی را به بوسنی می برده! این در حالی است که برخی فرزندان ایران زمین، برای حمایت از همکیشان خود، جان خود را در طبق اخلاص نهادند.

گروه جهاد و مقاومت مشرق - شهید سید جعفر صفایی که در سال 1331 در تهران متولد شده بود، در سال 1383 و در حین انجام پژوهش های تسلیحاتی به شهادت رسید.

او که روحیه ای فعال و پویا داشت، در زمان نسل کشی صرب ها در بوسنی و هرزگوین نیز به این کشور رفت تا به مسلمانان آن کشور یاری برساند.

احتمالا او یکی از کسانی بوده که به قول کامران نجف زاده در برنامه صرفا جهت اطلاع، کنسروهای ایرانی را به بوسنی می برده! این در حالی است که برخی فرزندان ایران زمین، برای حمایت از همکیشان خود، جان خود را در طبق اخلاص نهادند.

در این عکس ها شهید سید جعفر صفایی در کنار تعدادی از آوارگان بوسنیایی دیده می شود.

در صورت ابراز تمایل شما مخاطبان عزیز و انعکاس آن در بخش نظرات، عکس های بیشتری از این شهید را برایتان منتشر خواهیم کرد.

روح بلندش با رسول گرامی اسلام و ائمه اطهار(ع) محشور باد.

پشت نویس عکس ها توسط شهید سید جعفر صفایی:
سید جعفر صفایی در بوسنی سال 1373 به همراه بچه های جنگ زده بوسنی

برشی از کتاب «میزبانی از بهشت»

ولی‌امر مسلمین در یک محله مشهد، از این خانه به آن خانه، به دیدار پنج خانواده شهید با شرایط و اوضاع مختلف می‌روند و پس از این دیدارها، از آن محل خارج می‌شوند. آن‌قدر این آمدن و رفتن، ساده و ساکت است که هیچ‌کس در محل متوجه آن نمی‌شود. حتی همسایگان خانه‌های میزبان آقا، از آمدن و رفتن ایشان مطلع نمی‌شوند.

حضور رهبر انقلاب هیچ تشریفاتی نداشته است. بالاخره حفظ جان و سلامت رهبر انقلاب از هرچی واجب‌تر است و به کامل‌ترین شکل، بدون سر و صدا هم انجام می‌شود. در تمام دنیا این‌گونه معمول است که حفظ شان یک مقام عالی رتبه، در حد حفظ جان او مهم است و این حفظ شان از طریق تشریفات آن‌چنانی است که رعایت می‌شود. امام شان حاکم حکومت اسلامی در همین است که ساده و بی تشریفات می‌آید و می‌رود؛ طوری که حتی خود میزبان هم تا لحظاتی قبل از ورود ایشان، از آن مطلع نیست.

کتاب «میزبانی از بهشت» که موسسه فرهنگی ایمان جهادی صهبا منتشر نموده است به روایت حضور مقام معظم رهبری در منزل پنج شهید در مشهد مقدس پرداخته است. این کتاب دیدارهایی را روایت کرده که کمتر مورد اشاره قرار می‌گیرد و شاید تنها به تصاویری که تلویزیون پخش می‌کند و خاطراتی که از زبان حضار نقل می‌شود اکتفا شده است، اما «میزبانی از بهشت» تصویری دقیق و جزء به جزء به مخاطب ارائه نموده و او را با حال و هوای منزل شهدا در دیدار حضرت آقا آشنا می‌کند.

شهید حمیدرضا سمرقندی، شهیدان مجتبی و محسن عاشوری، شهیدان مسعود و مهدی میرازیی، شهید غلام‌حیدر رستمی و شهیدان محمدمحسن و حمید سماعی‌یکتا، شهدایی هستند که در 1376/01/07 رهبر انقلاب به منزل‌شان رفته‌اند. آن شب، مشهد و خیابان ابوذر محله احمدآباد همچنان آرام است، تا اینکه صبح، این خبر در محل می‌پیچد که دیشب حضرت آقا اینجا بوده‌اند، خانه همین همسایه‌مان!

*اگر آقا نبودند، از اعدامی‌های بعد انقلاب بودم

پدر شهیدان عاشوری می‌گوید: باید اعتراف کنم که اگر آقای خامنه‌ای دست ما را نگرفته بودند، ما در این مسیر نمی‌ماندیم. من قبل از سال چهل و دو وارد مبارزات شدم. با گروه های مختلف هم کار کردم. گروه‌هایی که در ابتدای راه، اکثرشان هم‌جهت بودند و البته جوان جذب کن. اما کم‌کم هرکدامشان به سمتی مایل شدند و مسیرشان جدا شد. در این تغییر مسیرها، این جلسات و سخنرانی‌ها و مشورت‌های خصوصی آقای خامنه‌ای بود که من را از لغزیدن با این جریانات نجات داد تا در مسیر مستقیم انقلاب و امام بمانیم. قطعا یکی از بزرگان و اثرگذاران انقلاب، نه تنها در مشهد، بلکه در کل ایران بودند. من بارها این را به شوخی گفته‌ام، گرچه می‌توانست خیلی جدی باشد که اگر آقا نبودند، من جزو اعدامی‌های بعد انقلاب بودم!

*قول بدهید ما را شفاعت کنید

پدر شهیدان عاشوری در اثنای دیدار رهبری، می‌گوید: من یک قول از حضرت امام گرفتم، یک قول هم شما به ما بدهید. من به حضرت امام عرض کردم که قول بدهید ما را شفاعت کنید. حالا هم ما عیدی و هر چیزی که از شما بخواهیم این است که قول بدهید ما را شفاعت کنید.

رهبر انقلاب: ما آنجا کسی نیستیم. ما آنجا باید به فکر باشیم، کسی را پیدا کنیم که ما را شفاعت کند. ما کی هستیم؟! امام خب بله، امام ممکن است، امام خب، مقام با عظمتی داشت، شخصیت عظیمی بود. بله ایشان ممکن است، البته ایشان هم من گمان نمی‌کنم به کسی چنین قولی داده باشند، چون خیلی قبول نمی‌کردند.

پدر: ایشان هم فرمودند: شفاعت همه ما را ائمه باید بکنند.

رهبر انقلاب: پس قولی که گرفتید، این بود، هان؟

پدر: نه! گفتیم حالا شما قول بدهید. فرمودند: اگر من آبرویی داشته باشم، شما را ان‌شاءالله شفاعت خواهم کرد.

رهبر انقلاب: نوبت شماست آنجا. آنجا فرزندان شما بین مشرق و مغرب را، همین شهدا و همین صلحای راه خدا شفاعت می‌کنند، فرزندان شما هم جزو آنها هستند. شما آنجا کسان زیادی دارید، ما هم باید بیاییم دنبال همین زمینه‌ها و وسیله‌های این جوری، بالاخره یک راهی برای خودمان پیدا کنیم.

*حالا که ما آمدیم

در ماجرای بازدید رهبر انقلاب از منزل مادر شهید غلام‌حیدر رستمی، مادر شهید که کمی هم دچار کهولت سن شده می‌گوید: بعد از شهادت غلام کسی نیامده بگوید حالت چطور است؟

رهبر انقلاب: هیچ‌کس نیامد احوالت را بپرسد؟

ننه غلام: نه به جدت. نه به خدا.

رهبر انقلاب: حالا که ما آمدیم.

ننه غلام: ها! خدا رحمت کند کربلایی آقا را. (منظورش پدر حضرت آقا، مرحوم حاج سید جواد خامنه‌ای است.)

رهبر انقلاب: کربلایی آقا یا حاج‌آقا؟!

ننه غلام: حاج‌آقا؟ نه پدر شما کربلایی آقا بود. شما حاج‌آقایید.

آقا لبخندی می‌زنند و می‌گویند: نه، آقا هم مکه رفته بودند.

ننه غلام: اِ؟ راستی؟ ما که می گفتیم کربلایی آقا. خدا رحمتش کند.

رهبر انقلاب: این همه پول خرج کردند مکه رفتند، آخرش هم ننه غلام می‌گوید کربلایی آقا.

همه می خندند، حتی خود ننه غلام.

کتاب «میزبانی از بهشت» که در 148 صفحه و با قیمت 5700 تومان منتشر شده است،‌ به شرح بازدید و حضور رهبر انقلاب از منزل خانواده‌های شهدا پرداخته است.

خوانندگان می‌توانند برای دریافت اطلاعات بیشتر و یا خرید الکترونیکی کتاب «میزبانی از بشهت» به سایت موسسه فرهنگی ایمان جهادی مراجعه نمایند.

ولادت

آیت الله علامه مولی حسینقلی همدانی، معروف به «آخوند» و «آخوند همدانی»، عارف، حکیم و فقیه بزرگ شیعه و اسلام در سال 1239 هجری قمری در روستای «شوند درگزین» از توابع همدان، به دنیا آمد.

نسب آخوند همدانی

نسب آخوند ملا حسینقلی همدانی به جابر بن عبدالله انصاری صحابی مشهور پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ می‌‌رسد.

عنایت امام حسین (ع) به پدر آخوند و تولد حسینقلی همدانی

آخوند همدانی فرزند رمضان‌علی چوپان بود که بعد به شغل پینه دوزی (کفاشی) روی آورد.

در اوایل زندگی، رمضان‌علی از داشتن فرزند محروم بود تا این که توفیق زیارت امام حسین ـ علیه‌السلام ـ برای او حاصل شد. رمضان‌علی در کنار بارگاه ملکوتی امام حسین ـ علیه‌السلام ـ نذر کرد که اگر خداوند متعال فرزند پسری به او عنایت کند، نامش را در زمره غلامان آن حضرت ثبت کند و او را برای ترویج مذهب جعفری تربیت کند.

پس از مراجعت از کربلا، دعای او به هدف اجابت رسید و نذرش مقبول درگاه خداوندی قرار گرفت. خداوند متعال به او دو فرزند پسر عنایت کرد که اولی را حسینقلی (نوکر امام حسین ـ علیه‌السلام ـ) و فرزند دوم را کریم قلی نامید.

تحصیلات ملا حسینقلی همدانی

آخوند ملا حسینقلی همدانی پس از گذراندن ایام کودکی در زادگاه خویش، دروس ابتدایی را نزد استادان آن منطقه فرا گرفت. سپس برای ادامه تحصیلات به تهران رفت.

بعد از اقامت چند ساله در تهران، عشق و علاقه به حکمت و علوم عقلی او را به شهر سبزوار کشاند.

او در مکتب فیلسوف بزرگ و پرآوازه ایرانی، ملاهادی سبزواری شرکت کرد و از خرمن پرفیض آن حکیم عارف بهره برد.

البته به قول استاد مطهری، بیشتر از آنکه آخوند باید افتخار کند که شاگرد حکیم سبزواری بود، حکیم سبزواری باید افتخار کند که شاگردی مانند آخوند ملا حسینقلی همدانی داشت.

استاد شهید مرتضی مطهری (ره) در این زمینه می‌گوید: «بزرگترین حسنه حکیم سبزواری، مرحوم حکیم ربانی، عارف کامل الهی، فقیه نامدار، آخوند ملا حسینقلی همدانی درجزینی ـ قدس سره ـ است. این مرد بزرگ و بزرگوار که فرزند یک چوپان پاک سرشت بود، برای ادامه تحصیل از همدان به تهران آمد. جاذبه معنوی حکیم سبزواری او را به سبزوار کشانید. مدتی که تاریخ و مقداری را فعلاً نمی‌‌دانم، در حوزه آن حکیم شرکت کرد ....

اگر همه شاگردان حوزه حکیم سبزواری به حضور وی در حوزه او افتخار می‌‌کنند، حوزه حکیم به حضور چنین مردی مفتخر است.»

آخوند ملا حسینقلی همدانی برای ادامه تحصیلات به نجف اشرف مشرف شد و به حلقه درس شیخ مرتضی انصاری (ره) پیوست.

او در مکتب شیخ انصاری به آن پایه از مقام فقهی رسید که او را از «اکابر فقهاء شیعه» قلمداد کردند. آخوند همدانی بعد از ارتحال شیخ انصاری، به تدریس درس خارج فقه و اصول پرداخت و برخی از شاگردانش مباحث فقهی وی را تقریر کرده‌اند.

آشنایی آخوند ملا حسینقلی همدانی با سید علی شوشتری (سر سلسله عرفای معاصر)

آخوند ملا حسینقلی همدانی علاوه بر تحصیل فقه و اصول و علوم رایج حوزه، به تهذیب نفس و کسب کمالات معنوی پرداخت و در درس آقا سید علی شوشتری که بزرگترین مربی اخلاق و عرفان آن عصر بود، شرکت کرد و در زمره شاگردان خصوصی آن بزرگوار محسوب شد.

طریقه آشنایی آخوند ملا حسینقلی همدانی با آقا سید علی شوشتری از زبان آخوند چنین است:

«مدتی بود که در نجف اشرف به درس شیخ انصاری حاضر می‌‌‌شدیم، تا این که روزی متوجه شدم که شیخ همواره روزهای چهارشنبه به منزل آقا سید علی شوشتری می‌‌رود، من نیز روزی بدانجا رفتم و شیخ را دیدم که چون شاگردان نشسته و سید هم بر مسند استادی جای گرفته بود.

با خود گفتم که من نیز باید همیشه به این درس حاضر شوم. چون برخاستم. سید رو به من کرد و گفت: اگر خواستی تو نیز بیا و از آن روز به بعد پیوسته به حضورش شرفیات شده و بهره‌‌ها بردم.»

علاقه استاد بزرگ عرفان، سید علی شوشتری به آخوند چنان بود که وقتی آخوند در مدرسه سلیمیه به مرض صعب العلاجی دچار می‌شود، صد تومان به پزشک حاذقی می‌‌دهد که او را درمان کند. در آن زمان ثروت کم‌‌تر کسی در نجف به صد تومان می‌‌رسید.

آخوند ملا حسینقلی همدانی با راهنمایی این استاد عارف، توانست بعد از رحلت شیخ انصاری، مشغول تربیت جان‌های مشتاق و دلهای آماده شود.

استادان آخوند ملا حسینقلی همدانی

مهمترین استادان ملا حسینقلی همدانی عبارتند از:

1. شیخ عبدالحسین طهرانی

2. حاج ملاهادی سبزواری

3. شیخ مرتضی انصاری

4. سید علی شوشتری

توصیه مهم و مؤثر سید علی شوشتری به آخوند

آخوند ملا حسینقلی همدانی پس از رحلت شیخ انصاری، تصمیم جدی گرفته بود که تدریس خارج فقه و اصول را به صورت گسترده و همگانی آغاز کند و برای همین منظور به تنظیم و تکمیل تقریرات درس شیخ همت گماشت، امّا تدبیر الهی سرنوشت دیگری برای او رقم زده بود.

در همان ایام، نامه‌‌ای از طرف استادش، سید علی شوشتری به او رسید که او را از تدریس فقه و اصول به صورت گسترده و همگانی بازداشت. استادش به او توصیه نمود که محور اصلی فعالیت‌‌هایش را بر ایجاد مکتب اخلاق و عرفان قرار دهد.

بر این اساس، آخوند ملا حسینقلی همدانی توصیه استاد را پذیرفت و تربیت نفوس مستعد را آغاز نمود.

او با گردآوردن عالمانی مجاهد و مؤمنان مخلص، مشغول تربیت و تهذیب اخلاق آنها شد و توانست عارفان بزرگی را پرورش دهد که جزو افتخارات تشیع به شمار می‌‌آیند.

حوزه پر برکت عارف بزرگ آخوند ملا حسینقلی همدانی که حدود 30 سال دوام یافت، آن چنان پربار بود که امروزه بعد از گذشت یک قرن از رحلت آن عارف کامل، شاهد آثار و برکات معنوی مکتب تربیتی او هستیم.

حال و هوای درس آخوند ملا حسینقلی همدانی

آن عارف بزرگ، گاهی در اثنای درس از بیم آنکه سخنان علمی و لذت تدریس او را از یاد یار و فیض حضور باز دارد و از مبدأ هستی غافل سازد، لحظاتی را به سکوت می‌‌گذرانید.

به هنگام تدریس، شاگردانش آن چنان تحت تأثیر سخنان او قرار می‌‌گرفتند که خویش را از یاد می‌‌بردند و ساعت‌ها محو روحانیت کلام استاد می‌‌شدند.

علامه طباطبایی (ره) نقل می‌کند: «مرحوم آقا سید علی قاضی می‌‌فرمود: در ایام تشرفم به نجف اشرف، روزی در معبری فردی را دیدم که کنترل کافی بر خویش نداشت. از یکی پرسیدم: آیا این مرد اختلال فکر و حواس دارد؟ در پاسخ گفت: خیر، او هم اکنون از جلسه درس اخلاق آخوند ملا حسینقلی همدانی برخاسته است و این از خود بی‌‌خودی که در او مشاهده می‌‌شود، تأثیر کلام و تصرف روحی آن جناب است.»

تربیت 300 ولیّ خدا از کرامات آخوند همدانی است

یکی از مهمترین کرامات آخوند ملا حسینقلی همدانی توفیق کم نظیریش در تربیت شاگرد بود به طوری که گفته‌اند سیصد تن از اولیاء الله – بزرگانی مانند آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، شیخ محمد بهاری همدانی، سید احمد کربلایی که استاد عرفان سید علی آقا قاضی بود - در محضر انوار او تربیت شدند. (برخی گفته‌‌اند این سیصد نفر، شاگرد و شاگرد شاگرد هستند)

شیخ آقا بزرگ تهرانی که دو سال بعد از رحلت آخوند همدانی وارد عراق شد، در مورد شعاع وسعت حوزه اخلاقی آخوند ملاحسینقلی همدانی می‌‌نویسد: «او شاگردانی پرورش داد که ستارگان زینت بخش آسمان علم و فضیلت شمرده می‌‌شود. من هر چند محضر او را درک نکردم و تشرف به حضورش نصیبم نشد، ولی عده زیادی از شاگردانی که شب و روز با او بودند و به سعادت ابدی نائل شدند، را درک کردم. آخوند آنها را از آلودگی‌های این زندگی پاک کرده بود. آنها علم را با عمل آمیخته بودند و من اثر تربیت نیکوی او را به صورت روشن در چهره آنها دیدم. او حق بزرگی بر بیشتر علمای طبقه بعد از خود، از کسانی که من دیده‌‌ام دارد.»

شاگردان آخوند همدانی

برخی از شاگردان آخوند عبارتند از:

1. شیخ محمد بهاری همدانی (متوفا: 1325 هـ.ق) او از اصحاب خاص آخوند ملا حسینقلی همدانی بود.

سید احمد کربلایی می‌گوید: ما پیوسته در خدمت مرحوم آیت الحق، آخوند ملا حسینقلی بودیم و آخوند صد در صد برای ما بود، ولی همین که آقای شیخ محمد بهاری با آخوند آشنا گردید، آخوند را از ما ربود.

2. آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی (متوفا: 1343 هـ.ق): او از استادان علم عرفان و از مربیان بزرگ سیر و سلوک محسوب می‌‌شود.

مرحوم ملکی تبریزی استاد اخلاق و عرفان امام خمینی (ره) بود. امام خمینی آن چنان به او ارادت می‌‌ورزید که هنگام بازگشت از پاریس به ایران، در قم به قبرستان شیخان رفته و با کمال تواضع با تحت الحنک عمامه خویش ـ با آن که همیشه دستمال همراه داشت ـ غبار سنگ قبر استاد را زدود و به قرائت فاتحه و تلاوت قرآن پرداخت.

3. سید احمد کربلایی طهرانی (متوفا: 1332 هـ.ق): او از بزرگان اهل عرفان است و شاگردان مهمی در این رشته تربیت کرده است که علامه آقا سید علی قاضی، معروف‌‌ترین استاد عرفان در عصر ما یکی از برجسته‌‌ترین تربیت یافتگان مکتب اوست.

4. سید محمد سعید حبوبی. او از ملازمان آخوند بود و در ادبیات بسیار مهارت داشت و شعر نیز می‌‌سرود.

این عارف سالک علاوه بر سیرو سلوک معنوی، در مسائل اجتماعی و سیاسی مسلمانان حضور فعال داشت و در انقلاب 1920 عراق، تحت رهبری شیخ محمد تقی شیرازی لباس رزم پوشید و در جبهه جنگ حاضر شد و حماسه‌‌ها آفرید.

5. سید عبدالحسین موسوی لاری. او از مبارزان سرسخت علیه استعمار انگلیس به شمار می‌‌رفت.

6. سید جمال الدین اسدآبادی

استاد مطهری می‌‌نویسد: «سید جمال در نجف از محضر حکیم متأله، فیلسوف عالیقدر و عارف بزرگ آخوند ملا حسینقلی همدانی درجزینی شوندی بهره‌‌مند شده است. سید جمال در حضور او با علوم عقلی و مسائل معنوی و عوامل عرفانی آشنا شده است. این بنده از وقتی که به این نکته در زندگی سید پی بردم، شخصیت سید در نظرم بُعد دیگر و اهمیت دیگری پیدا کرد.»

7. سید حسن صدر الدین عاملی، نویسنده تکمله امل الآمل.

8. شیخ محمد باقر نجم آبادی.

9. آقا سید کمال دولت آبادی.

10. سید علی همدانی.

11. سید ابوالقاسم اصفهانی (داماد آخوند).

12. سید محمد تقی اصفهانی.

13. شیخ آقا رضا تبریزی.

14. حاج شیخ علی قمی.

15. سید محمد تقی شاه عبدالعظیمی.

16. سید محمود طالقانی نجفی.

17. شیخ موسی شراره عاملی.

18. سید عبدالغفار مازندرانی.

19. شیخ باقر قاموسی نجفی.

20. شیخ علی، فرزند آخوند.

21. سید محسن امین عاملی، نویسنده اعیان الشیعه.

22. سید مهدی حکیم نجفی.

23. میرزا باقر قاضی طباطبایی.

24. حاج میرزا ابوالقاسم معین الغرباء.

25. منصور علی کیوان قزوینی، نویسنده رساله راز گشا.

26. سید مرتضی کشمیری.

27. غلامحسین رشتی.

28. حاج علی محمد نجف آبادی.

29. آقا سید علی عرب.

تألیفات آخوند ملا حسینقلی همدانی

1. تقریرات دروس فقه و اصول شیخ انصاری.

2. صلاة المسافر.

3. تقریرات درس فقه: در مبحث رهن که توسط یکی از شاگردانش نوشته شده و در کتابخانه مرحوم محدث نوری موجود است.

5. امالی: در موضوع اخلاق که بعضی از شاگردانش آن را جمع آوری نموده‌‌اند.

6. تقریرات درس آقا سید علی شوشتری، که به حسینیه شوشتری‌‌های نجف وقف شده است.

7. مکاتبات و دستور العمل‌‌ها: میرزا اسماعیل تبریزی آنها را جمع کرده و در آخرت کتاب تذکره المتقین به چاپ رسیده است.

کمالات معنوی و کرامات روحی آخوند ملا حسینقلی همدانی

نفوذ کلام و تاثیر نفس عجیب آخوند 

تأثیر کلام و نفس آخوند چنان بود که با یک سخن، مخاطب خویش را تحت تأثیر قرار می‌‌داد. او در پیمودن راه حقیقت و سلوک در طریق الهی، دارای عزمی راسخ و همتی والا بود. به همین جهت، کلام و نگاهش هر شنونده و بیننده‌ای را متأثر می‌‌ساخت.

آیت الله نجابت شیرازی در شرح گلشن راز می‌‌نویسد: « آقا شیخ مجتبی لنکرانی یک زمانی برای بنده نقل کرد که شیخ علی قمی با پدر من همدرس بود. آن دو از خوش‌‌‌پوش‌های حوزه نجف محسوب می‌شدند. یعنی بهترین لباس‌ها را این‌ها می‌‌پوشیدند. چون درسشان هم خیلی خوب بود، در حوزه نجف مشارالیه بودند که درس را خوب می‌‌فهمند. به هیچ کس هم اعتنایی نمی‌‌کردند. یک روز آخوند ملا حسینقلی ـ رضوان الله تعالی علیه ـ در صحن نشسته بود. در این اثنا، آقا شیخ علی قمی از در قبله وارد حرم می‌‌شود.

چشم مبارک آخوند ملا حسینقلی به او می‌‌افتد، شیخ علی به سر می‌‌دود تا می‌‌آید پهلوی آقا. آخوند ملاحسینقلی یک دقیقه در گوش او صحبت می‌‌کند. چه گفت؟ خدا می‌‌داند: دیگران هم نفهمیدند.

شیخ علی قمی عقب عقب بر می‌‌گردد می‌‌رود. با فاصله اندکی، تمام لباس‌هایش را عوض می‌‌کند، توی درس هم قفل می‌‌زند به دهنش، یعنی این لذت سخن گفتن در درس از سرش پریده بود، لذت لباس‌های پاک و پاکیزه و گران‌قیمت از سرش پریده بود، تا آخر عمرش که او را می‌‌دیدیم، تمام لباس‌هایش کرباس بود.

چو خورشید جهان بنمایدت چهر نماند نور ناهید و مه و مهر»

ماجرای اشعار ناقوسیه

آخوند ملا حسینقلی همدانی در یکی از سفرهای خود، با جمعی از شاگردان به عتبات عالیات می‌‌رفت.

در بین راه، به قهوه خانه‌‌‌ای رسیدند که جمعی از اهل هوی و هوس در آن جا می‌‌‌خواندند و پایکوبی می‌‌کردند.

آخوند به شاگردانش فرمود: یکی برود و آنان را نهی از منکر کند.

بعضی از شاگردان گفتند: اینها به نهی از منکر توجه نخواهند کرد.

فرمود: من خودم می‌‌روم. وقتی که نزدیک شد، به رئیسشان گفت: اجازه می‌‌فرمایید من هم بخوانم، شما بنوازید؟ رئیس گفت: مگر شما بلدی بخوانی؟ فرمود: بلی. گفت: بخوان.

آخوند شروع به خواندن اشعار ناقوسیه حضرت امیر مؤمنان ـ علیه السلام ـ کرد.

لا اله الا الله / حقا حقا صدقا صدقا

ان الدنیا قد غرتنا / واشتغلتنا و استهوتنا

یابن الدنیا مهلا مهلا / یابن الدنیا دقا دقا ...

آن جمع سرمست از لذت‌‌های زودگذر دنیوی، وقتی این اشعار را از زبان کیمیا اثر آن عارف هدایتگر شنیدند به گریه در آمده و به دست ایشان توبه کردند.

یکی از شاگردان می‌‌گوید: وقتی که ما از آن جا دور می‌‌شدیم، هنوز صدای گریه آنها به گوش می‌‌رسید.

ماجرای شنیدنی عبد فرّار

عبد فرّار از اراذل و اوباش نجف اشرف بود که مردم او را در ظاهر، احترام می‌‌کردند تا از آزار و اذیت او در امان بمانند.

این فرد شرور اگر میل به چیزی پیدا می‌‌کرد یا دوستدار مالی می‌‌شد، کسی نمی‌‌توانست او را از دست‌‌یابی به خواسته‌‌اش باز دارد.

مردم نجف از دست او در آزار بودند. در یکی از شب‌ها که آخوند ملاحسینقلی همدانی از زیارت حضرت امیر ـ علیه‌السلام ـ باز می‌گشت، عبد فرّار در مسیر راه او ایستاده بود.

عارف همدانی بدون هیچ توجهی از کنار او گذشت. این بی‌‌توجهی آخوند بر عبد فرّار سخت گران آمد.

از جای خود حرکت کرد تا این شیخ پیر را تنبیه کند. دوید و راه را بر او سد کرد و با لحنی بی‌‌ادبانه گفت: هی! آشیخ! چرا به من سلام نکردی؟!

عارف همدانی ایستاد و گفت: مگر تو کیستی که من باید حتماً به تو سلام می‌‌کردم؟ گفت: من عبد فرّارم.

آخوند ملاحسینقلی به او گفت: عبد فرّار! افررتَ من اللهِ ام من رسولهِ؟ (تو از خدا فرار کرده‌‌ای یا از رسول خدا؟) و سپس راهش را گرفت و رفت.

فردا صبح، آخوند ملا حسینقلی همدانی درس را تمام کرده، رو به شاگردان نمود و گفت: ‌امروز یکی از بندگان خدا فوت کرده هر کس مایل باشد به تشییع جنازه او برویم.

عده‌‌ای از شاگردان آخوند به همراه ایشان برای تشییع حرکت کردند. ولی با کمال تعجب دیدند آخوند به خانه عبد فرار رفت.

عجبا! این همان یاغی معروف است که آخوند از او به عنوان بنده خدا یاد کرد و در تشییع جنازه او حاضر شد؟!

تشییع جنازه تمام شد. یکی از شاگردان آخوند به نزد همسر عبد فرار رفته و از او سؤال کرد: چطور شد که او فوت کرد؟

همسرش گفت: نمی‌‌دانم چه می‌‌شد؟ او هر شب دیر وقت با حال غیرعادی و از خود بی‌خود منزل می‌آمد، ولی دیشب حدود یک ساعت بعد از اذان مغرب و عشاء به منزل آمد و در فکر فرو رفته بود و تا صبح نخوابید و در حیاط قدم می‌‌زند و با خود تکرار می‌‌کرد: عبد فرار، تو از خدا فرار کرده‌‌ای یا از رسول خدا؟! و سحر نیز جان سپرد!

عده‌‌ای از شاگردان آخوند فهمیدند این جمله را آخوند ملاحسینقلی همدانی به او گفته است. چون از او سؤال کردند، ایشان فرمودند: «من می‌‌خواستم او را آدم کنم و این کار را نیز کردم، ولی نتوانستم او را در این دنیا نگه دارم.»

عفو و گذشت آخوند ملا حسینقلی همدانی

علامه طهرانی از نوه آخوند نقل می‌‌کند: «در یکی از سفرهای زیارتی که آخوند با اصحابشان پیاده به کربلا مشرف می‌‌شدند، در راه، راهزنان بیابانی اموال ایشان را غارت کرده و هر چه دارند، می‌‌ربایند.

سپس که عارف همدانی را می‌شناسند، به حضورشان آمده و هر چه ربوده بودند، تقدیم کرده و معذرت می‌‌خواهند.

آخوند ملا حسینقلی فقط کتابهای وقفی را که ربوده بودند، پس می‌‌گیرد و بقیه کتب و اموال را نمی‌‌گیرد و می‌‌فرماید: به مجرّد سرقت، من ایشان را حلال کردم؛ چو راضی نشدم به واسطه من خداوند کسی را در آتش دوزخ بسوزاند و نمی‌‌خواهم به خاطر من لقمه حرام از گلوی کسی پائین برود و موعظه در او بی‌‌اثر باشد.»

صبر و بردباری و زحمت 22 ساله آخوند ملا حسینقلی همدانی

آیت الله علامه حسن زاده آملی می‌گوید: «حضرت آیت الله ملا حسینقلی همدانی بعد از 22 سال مجاهده با نفس و صبر و بردباری، نتیجه گرفت و آنها که دیر نتیجه می‌‌گیرند، پخته‌‌تر می‌‌شوند. باید صابر بود و یکی از کمالات آخوند، صابر بودن اوست.»

علامه در جای دیگر می‌فرماید: مرحوم آخوند مولى حسینقلى‏ همدانى (رضوان الله تعالى علیه) در حکمت از شاگردان مرحوم حکیم متأله ملا هادى سبزوارى است، و در عرفان و سیر و سلوک از شاگردان مرحوم سید على شوشترى. جناب آخوند ملا حسینقلى‏ بعد از بیست و دو سال سیر و سلوک نتیجه گرفت و به مقصود رسید. و خود آن جناب گفت: «در عدم وصول به مراد سخت گرفته بودم تا روزى در نجف در جایى (گویا در گوشه ایوانى) نشسته بودم، دیدم کبوترى بر زمین نشست و پاره نانى بسیار خشکیده را به منقار گرفت و هر چه نوک مى‌‏زد خورد نمى‌‏شد، نان را ترک گفت و پرواز کرد و برفت؛ پس از چندى باز گشت، به سراغ آن تکه نان آمد باز چند بار آن را نوک زد و شکسته نشد، باز برگشت و بعد از چندى آمد و بالأخره آن تکه نان را با منقارش خورد کرد و بخورد، از این عمل کبوتر ملهم شدم که اراده و همّت مى‌‏باید».

تواضع و فروتنی آخوند ملا حسینقلی همدانی

آیت الله آقا سید علی عرب که حدود 11 سال ملازم محضر آخوند ملا حسینقلی همدانی بود، در مورد حالات و کمالات استاد خویش می‌‌گوید: «روزی به قصد زیارت ابی عبدالله الحسین ـ علیه‌السلام ـ، همراه آن بزرگوار وارد حرم مقدس شدیم.

آخوند ملا حسینقلی همدانی مشغول نماز زیارت شد. به علت ازدحام جمعیت، بدن آخوند هنگام نماز مقداری تکان می‌‌خورد. آن جا آقا شیخی از اهل مازندران بود که آخوند را نمی‌‌شناخت، ‌گفت:‌ این آقا چرا موقع نماز طمأنینه لازم را ندارد؟

من در پاسخ گفتم: ایشان پیرمرد است، نماز هم که نماز مستحب است. او قانع نشد و تصمیم داشت مطلب خود را به خود آقای آخوند متذکر شود.

رفت خدمت آقا و عرض کرد: آقا! هنگام نماز، بدنتان طمأنینه لازم را نداشت! آخوند متوجه شد که او با زحمت حرف خود را بیان می‌‌کند، به او فرمود: «چرا تذکر خود را با مشکل بیان می‌‌کنی؟ شما باید به من بگویید: آخوند تو چند وقت است نجف هستی، هنوز متوجه نشده‌ای که در نماز باید طمأنینه را رعایت نمود. تذکر تو بجاست و نباید چیزی مانع آن شود!»

ایشان در خاطره دیگری، در مورد تواضع آن عارف فرزانه می‌‌گوید: «وقتی در خدمت آقای آخوند وارد مسجد سهله شدیم، افرادی زیادی از اصحاب آن بزرگوار تشریف داشتند. در زاویه‌ مسجد وقتی متوجه شدند آیت الله حاج آقا رضا همدانی مشغول نماز مغرب هستند، آقای آخوند متواضعانه به همراهان فرمود: به ایشان اقتدا کنیم و نماز را با ایشان بخوانیم.»

رازپوشی آخوند ملا حسینقلی همدانی

شیخ محمد رازی در این رابطه، از زبان یکی از شاگردان آخوند نقل می‌‌کند: «آخوند ملا حسینقلی همدانی که مربی اخلاق و عالم ربانی و سالک حقیقی و دارای کرامات و صاحب مکاشفات و منامات بود، هر وقت به حرم مطهر امیرمؤمنان، علی ـ علیه‌السلام ـ مشرف می‌‌شد، با آداب خاص و خضوع و خشوع مخصوص می‌‌رفت و هنگام خروج، عبا را به سر انداخته و سر به زیرافکنده و با عجله به منزل خود می‌‌رفت.

ما از نحوه تشرف آن چنانی و از برگشتن این چنینِ وی در تعجب بودیم، تا روزی در صحن مطهر مراقب ایشان بودم.

وقتی به آن کیفیت بیرون آمد و به شتاب رفت، سر راه را بر او گرفته و به صاحب قبر مطهر علوی ـ علی مشرفها السلام ـ سوگند دادم که علت آن گونه تشرف و این گونه مراجعت چیست؟

گفت: امّا آن گونه تشرف وظیفه هر کسی است که عارف به مقام ولیّ الله اعظم، امیرمؤمنان ـ علیه‌السلام ـ باشد که با کمال خضوع و خشوع مشرف گردد و امّا علت این گونه مراجعت برای این است که اثر تشرف با معرفت به حضور و پیشگاه حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ عوض شدن و رنگ ولایت گرفتن و باز شدن چشم و گوش ملکوتی است و چون حقایق و باطن اشیاء و اشخاص برایم منکشف می‌‌گردد، نمی‌‌خواهم چشم من به یکی از دوستانم بیفتد که مبادا آنها را به غیر صورت انسان ببینم و رازهای پنهانی و عیوب نهانی آنان پیش من فاش شود و در نتیجه نفس من از آنان مکدر شده و نسبت به او در من تنفر ایجاد گردد، دل می‌‌‌خواهد سرّ آنها حتی در پیش نفس من پوشیده بماند.

ماجرای تجرد برزخی شاگرد به دست آخوند

آیت الله میرزا جواد آقاى ملکى تبریزى، مدّت چهارده سال ملازم آخوند مولى حسینقلى همدانى رضوان الله علیه بوده‌‏اند. مرحوم حاج میرزا جواد آقا مى‌‏فرمودند: که روزى استاد به من فرمود تربیت (فلان کس) به عهده شما است. و آن شاگرد بسیار همّتى عالى و سعى بلند و رَسا داشت شش سال در مراقبت و مجاهدت دوران مقدّماتى تجرّد را پیمود و قابلیّت افاضه مقام تجرّد را پیدا نمود.

خواستم به دست استاد بدین خلعت مخلَّع گردد او را نزد اوستاد خود بردم عرض کردم: این آقا کار خود را انجام داده و مطلوب آنست که به دست مبارک بدین فیض نایل آید.

مرحوم آخوند رضوان الله علیه با دست مبارک خود اشاره‏‌اى فرمودند و گفتند: تجرّد مثل این است.

آن شاگرد مى‏‌گوید: فوراً دیده شد که من از بدنم جدا شده‌‏‌ام و تمام بدن خود را در کنار خود به همان حال که بودیم مشاهده مى‌‏نمودم.

پناه بردن به خداوند برای حل مشکلات علمی

آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در این مورد می‌‌فرماید: «استادمان ـ ملا حسینقلی همدانی ـ به ما توصیه می‌‌فرمود که وقتی در مسائل علمی متحیر شدید و برایتان مشکلی پیش آمد، به خداوند ملتجی شده و به پیشگاه حضرتش تضرع نمایید و این برای ما به تجربه ثابت شده است.»

راه عرفان، عمل به شریعت است

آخوند ملا حسینقلی همدانی مانند سایر عرفای بزرگ معتقد است که راه عرفان از شریعت می‌گذرد و حرف کسانی که خود را به عرفا چسبانده‌اند ولی واقعا عارف نیستند مبنی بر اینکه هر کس عارف باشد نیاز به شریعت ندارد، کاملا غلط و نادرست است.

آخوند همدانی در این زمینه می‌‌فرمود: «به جز التزام به شرع شریف در تمام حرکات، سکنات، تکلمات، لحظات و غیرها راهی به قرب حضرت ملک الموت جلّ جلاله نیست و به خرافات ذوقیه (اگر چه ذوق در غیر این مقام خوبست) آن طور که عادت جهّال صوفیه (خذَلهم الله جلّ جلاله) می‌‌باشد، راه رفتن چیزی جز دوری از حضرتش را در بر ندارد؛ حتی شخصی هر گاه ملتزم به نزدن شارب و نخوردن گوشت بوده باشد، اگر ایمان به عصمت ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ آورده اشد، باید بفهمد که از حضرت احدیت دور خواهد شد.»

شیوه علامه سید علی قاضی همان شیوه آخوند همدانی بود

علامه طهرانی می‌نویسد: «مرحوم قاضى رضوان الله علیه، طریقه عرفان و توحید مرحوم حاجّ سیّد أحمد (کربلایی) را قبول داشته است؛ و دستورات آن مرحوم را که طبق رویّه و منهج استاد بزرگ آخوند ملّا حسینقلى همدانى بوده است، به شاگردان خود می‌داده است.»

کاش خداوند مرا مثل آخوند، صوفی قرار دهد

علامه طهرانی از علامه طباطبایی نقل می‌کند: «جماعتى، دسته جمعى توطئه نموده بودند، و درباره روش عرفانى و الهى و توحیدى مرحوم آخوند ملّا حسینقلى انتقاد کرده، و یک عریضه‌‏‌اى به مرحوم آیت‌الله شَرَبْیانى نوشته بودند. (در اوقاتى که مرحوم شربیانى ریاست مسلمین را داشته، و به عنوان رئیس مطلق وقت شمرده مى‌‌‏شده است.) و در آن نوشته بودند که آخوند ملّا حسینقلى روش صوفیانه را پیش گرفته است.

مرحوم شربیانى نامه را مطالعه فرمود، و قلم را برداشت و در زیر نامه نوشت:

«کاش خداوند مرا مثل آخوند، صوفى قرار بدهد.»

دیگر با این جمله شربیانى کار تمام شد؛ و دسیسه‌‌‏هاى آنان همه بر باد رفت.

چه کسانی به مقامات دینی می‌رسند؟

آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی از استادش آخوند ملا حسینقلی همدانی چنین نقل می‌کند: «شیخ و پیشوای من در علوم حقه برایم حکایت نمود که از طالبان آخرت احدی به مقامی از مقامات دینی نرسید مگر آنان که اهل تهجّد و شب زنده‌داری بودند.»

نظر آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی درباره آخوند همدانی

عارف بالله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی درباره استادش در کتاب اسرار الصلاة می‌‌نوسید: حکیم عارف و معلم خبیر و طبیب کاملی بسان او ندیدم...

در جای دیگر از آن کتاب می‌‌‌نویسد: مرا شیخی بود جلیل‌القدر، عارف، عامل، کامل – قدس الله تربته - که کسی نظیر او در این مراتب را ندیدم ....

میزرا جواد آقا ملکی تبریزی از شدت علاقه به استادش (آخوند ملا حسینقلی همدانی)، نام فرزندش را حسینقلی گذاشت. 

وفات آخوند ملا حسینقلی همدانی

آخوند ملا حسینقلی همدانی در تاریخ 28 شعبان 1311 هجری قمری در کربلا، ندای پروردگارش را لبیک گفت و روح بلندش پرواز کرد و در جوار رحمت حق آرمید.

پیکر شریف آن مرحوم در صحن مطهر امام حسین ـ علیه‌السلام ـ در حجره چهارم صحن، به خاک سپرده شد.

منبع:فارس

چهل و یکمین شماره نشریه تربیتی اخلاقی خُلُق با هدف ترویج و تبیین مکتب اخلاقی اهل‌ بیت(ع) و پرچمداران عرفان ناب ثقلین از سوی مؤسسه فرهنگی دارالهدی منتشر شد.

در این شماره عناوینی نظیر مبانی، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی، روزه، تحفه الهی، محو دلدار،‌ الگوهای قرآنی، تحفه قدسی، چشمه زلال،‌ وصف هشیاری، بررسی و نقد عرفان‌های نوظهور،‌ شمیم انتظار،‌ نامه‌های ره‌نما،‌ حکایت صاحبدلان و حواریون ‌اهل‌ بیت(ع) مطرح شده است.

* تنها راه نجات

در نشریه «خُلق» در بخشی با عنوان «نامه‌های ره‌نما» به بیان تنها راه نجات از منظر آیت‌الله ملا حسینقلی همدانی اشاره شده است که در ادامه می‌آید:

عالم ربّانی، مرحوم آیت‌الله ملاحسین‌قلی همدانی بزرگمرد تربیت اخلاقیِ مکتب نجف، برای راهنمایی یکی از علمای طالب راه اخلاق و معنویت، نامه‌ای نگاشته که در آن به نکات بسیار مهمی از جمله راه رسیدن به قرب‌الهی و برخی شرایط رسیدن به آن از جمله التزام به شرع مقدس و نیز بیان دستورالعمل و برنامه‌ای تربیتی پرداخته است. دقت در مطالب این نامه و سعی بر اجرای آن، برای انسان‌های معنویت‌جو بسیار کارگشا خواهد بود.

*متن نامه

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین و الصلوة و السلام علی محمد و آله الطاهرین و لعنة الله عَلی اعدائِهِم اجمعین.

مخفی نماناد بر برادران دینی که به جز التزام به شرع شریف در تمام حرکات و سکنات و تکلمات و لحظات و غیرها، راهی به قرب حضرت مَلِکُ المُلُوک جَلَّ جَلالُهُ نیست و به خرافات ذوقیه راه رفتن، لا یُوجِبُ اِلاّ بُعْداً (جز دور گشتن را موجب نمی‌شود)، کَما دَأْبُ الجُهَّالِ وَ الصُّوفِیَّةِ خَذَلَهُمُ اللهُ جَلَّ جَلالُهُ (چنانکه روشِ نادانان و صوفیان است که خداوند خوارشان سازد). اگر چه ذوق در غیر این مقام خوب است. حتی شخص، هرگاه ملتزم بر نزدن شارب(موی‌ سبیل) و نخوردن گوشت بوده باشد، اگر ایمان به عصمت ائمة اطهار(ع) آورده باشد،‌ باید بفهمد از حضرت احدیت دور خواهد شد و هکذا در کیفیت ذکر بِغَیْرِ ما وَرَدَ عَن السّاداتِ الْمَعْصُومینَ (به غیر از آنچه از سروران معصوم رسیده است) عمل کند.

بِناءً علی هذا (بنابراین) باید مقدم بدارد شرع شریف را و اهتمام کند هر چه در شرع شریف اهتمام به آن شده.

و آنچه این ضعیف از عقل و نقل استفاده کرده‌ام، اینست که اَهَمّ اشیاء از برای طالب قرب، جِدّ و سعی تمام در ترک معصیت است. تا این خدمت را انجام ندهی، نه ذکرت و نه فکرت به حال قلبت فایده‌ای نخواهد بخشید؛ چرا که پیشکش و خدمت کردن کسی که با سلطان در مقام عصیان و انکار است، بی‌فایده خواهد بود. نمی‌دانم کدام سلطان، اعظم از این سلطان عظیم‌الشأن است و کدام نِقار (نزاع و جدال) اقبح(زشت‌تر) از نِقار با اوست.

فَافْهمْ مِمّا ذَکَرْتُ اِنَّ طَلَبَکَ الْمَحَبَّهَ الاْلهیَّهَ مَعَ کَوْنِکَ مُرْتَکِباً لِلمَعصِیَهِ اَمْرٌ فاسِدٌ جِدًّا وَ‌کَیْفَ یَخْفی عَلَیْک کَوْنُ الْمَعْصِیَةِ سَببَاً لِلنَفْرَةِ وَ کَوْنُ النَفْرَةِ مانِعةَ الْجَمْعِ مَعَهُ الْمَحَبَّة. و اِذا تَحَقَّق عِنْدَکَ اَنَّ تَرْکَ الْمَعْصِیةِ اَوَّلُ الدّین وَ آخِرُهُ، ظاهِرُهُ وَ باطِنُهُ فَبادِرْ اِلی الْمُجاهَدَةِ، وَ اشْتَغِلْ بَتَمامِ الْجِدِّ اِلَی الِمُراقَبَةِ مِنْ اَوَّلِ قِیامِکَ مِنْ نَوْمِکَ فی جَمیعِ اَناتِکَ اِلی نِوْمِکَ. وَ اَلْزِمِ الاْدَبَ فی مُقَدَّسِ حَضْرَتِهِ وَ اعْلَمْ اَنَّکَ بِجَمیعِ اَجْزاءِ وُجُودِکَ ذَرَّةً ذَرَّةً اَسیرُ قُدْرَتِهِ وَراعِ حُرْمَةَ شَریفِ حْضُورِهِ. وَ اعْبُدْهُ کَأَنَّک تَراهُ فِانْ لَمْ تَکُنْ تَراهُ فَاِنَّهُ یَراکَ. وَ الْتَفِتْ دائِماً اِلی عَظَمَتِهِ وَ حِقارَتِکَ وَ رَفْعتِهِ وَ دَنائَتَکَ وَ عِزَّتِهِ‌ وَ ذِلَّتِکَ وَ غِناهُ وَ حاجَتِکَ. وَ لا تَغْفُلْ شَناعَةَ غَفْلَتِکَ عَنْهُ جَلَّ جَلالُهُ مَعَ الْتِفاتِهِ اِلَیْکَ دائِماً. وَ قُمْ بَیْنَ یَدَیْهِ مَقامَ الْعَبْدِ الذَّلیلِ الضَّعیفِ وَ تَبَصْبَصْ تَحْتَ قَدَمَیْهِ بَصْبَصَةَ الْکَلْبِ النَّحیفِ. اَوَلا یَکْفیکَ شَرَفاً وَ فَخْراً اَنَّهُ اَذِنَ لَکَ فی ذِکْرِ اسْمِهِ الْعَظیمِ بِلِسانِکَ الْکَثیفِ الَّذی نَجَّسَتْهُ قاذُورات الْمَعاصی؟

پس، از آنچه ذکر کردم، این را بدان که اینکه محبت الهی را بطلبی و در عین حال، مرتکب معصیت باشی، امری بسیار فاسد است. چگونه بر تو پوشیده است(و نمی‌دانی) که معصیت، سبب نفرت و بیزاری است و نفرت، با محبت جمع نمی‌شود؟ هرگاه در نزد تو ثابت شد که ترک معصیت، اول و آخر و ظاهر و باطن دین است، مبادرت کن  به مجاهده و کوشش و با کوشش تمام، از ابتدای‌ بیداری‌ات از خواب، در همه لحظه‌ها تا زمان خوابیدن، به مراقبت مشغول شو و در محضر مقدس الهی با ادب ملازم باش و بدان‌که تو با تمام جزء جزء و ذره ذرة وجودت، اسیر قدرت خداوند هستی و احترام محضر شریف او را مراعات کن. و «او را چنان عبادت کن گویی او را می‌بینی. پس اگر او را نمی‌بینی، او حتماً تو را می‌بیند».

و دائماً متوجه بزرگی او و حقارتِ خود و بلندیِ او و پستیِ خود و عزّت او و ذلّت خود و بی نیازیِ او و حاجتمندی خود باش. و غافل مباش از زشتیِ غافل بودنت از او، در حالی‌که او دائماً به تو توجه دارد. در برابر او، چون بنده‌ای ذلیل و ناتوان بایست و همچون سگی نحیف در زیر قدم‌های او، دُمْ جنبانی کن. آیا این شرف و افتخار، تو را کافی نیست که در بردنِ نام بزرگش به زبانِ ناپاک تو که کثافاتِ گناهان، آن را ناپاک کرده، به تو اِذن و اجازه فرمود؟

پس ای عزیز! چون این کریم رحیم، زبان تو را مخزن کوه نور، یعنی ذکر اسم شریف قرار داده،‌ بی‌حیایی است مخزن سلطان را آلوده به نجاسات و قاذورات غیبت و دروغ و فحش و اذیت و غیرها مِنَ المَعاصِی (گناهان دیگر) کردن. مخزن سلطان، باید محلّش پر عطر و گلاب باشد،‌ نه مجلس مَمْلُوّ از قاذورات.

و بی‌شک چون دقّت در مراقبت نکرده‌ای، نمی‌دانی که از جوارح سَبْعَه(اعضای هفت‌گانه) یعنی گوش و زبان و چشم و دست و پا و بطن و فرج، چه معصیت‌ها می‌کنی، و چه آتش‌ها روشن می‌نمایی و چه فسادها در دین خودت برپا می‌کنی، و چه زخم‌های منکره به سَیْف و سِنان (=شمشیر و نیزه) زبانت به قلبت می‌زنی. اگر نکُشته باشی، بسیار خوب است. اگر بخواهم شرح این مفاسد را بیان کنم، در کتاب نمی‌گنجد؛ در یک ورق چه می‌توانم بکنم؟! تو که هنوز جوارحت را از معاصی پاک نکرده‌ای، چگونه منتظری که در شرح احوال قلب، چیزی به تو بنویسم؟! پس البِدارَ، البِدارَ اِلَی التَّوْبَةِ الصّادِقَةِ، ثُمَّ الْعَجَلَ، الْعَجَلَ، فِی الْجِدِّ وَ الْمُراقَبَةِ (پس بشتاب، بشتاب به سوی توبة راستین؛ سپس بشتاب بشتاب در کوشش و مراقبت).

خلاصه بعد از سعی در مراقبت، البته طالب قرب، بیداری و قیام سحر را اقلاً یک دو ساعت به طلوع فجر مانده، الی مطلع الشمس از دست ندهد و نماز شب را با آداب و حضور قلب به‌ جا بیاورد و اگر وقتش زیادتر باشد، به ذکر یا فکر یا مناجات مشغول بشود؛ لیکن قدر معینی از شب باید مشغول ذکر با حضور بشود.

در تمام حالاتش، خالی از حزن نبوده باشد. اگر ندارد، تحصیل کند به اسبابش و بعد از فراغ (از نماز صبح)، تسبیح سیدة نساء و دوازده مرتبه سورة توحید و ده مرتبه «لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ یُمِیتُ وَ یُحْیِی وَ هُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیر»، و صد مرتبه «لا اِلهَ اِلاّاللهِ» و هفتاد مرتبه استغفار بخواند و قدری از قرآن شریف تلاوت کند و دعای معروف صَباح، یعنی (دعای) «یا مَنْ دَلَعَ لِسانَ الصَّباحِ الی آخر» البته خوانده شود.

و دائماً با وضو باشد، و اگر بعد از هر وضو دو رکعت نماز بکند، بسیار خوب است.

بسیار ملتفت باشد که به‌هیچ وجه، اذیتش به غیر نرسد. در قضاء حوائج مسلمین لا سِیَّما علماء و لا سیما اَتْقِیائِهِم (به ‌ویژه علما و به ‌خصوص پرهیزگاران ایشان) سعی بلیغ نماید.

و در هر مجلس که مَظَنّة(احتمال) وقوع در معصیت است، البته البته اجتناب نماید؛ بلکه مجالست با اهل غفلت بغیر شُغْل ضرورةً (بدون نیاز ضروری) مُضِرّ است؛ اگر چه از معصیت خالی بوده باشد. کثرت اشتغال به مباحات و شوخی بسیار کردن و لغو گفتن و گوش به اراجیف دادن، قلب را می‌میراند.

اگر بی‌مراقبت، مشغول به ذکر و فکر بشود، بی‌فایده خواهد بود؛ اگرچه حال هم بیاورد؛ چرا که آن حال، دوام پیدا نخواهد کرد. گول حالی را که ذکر بیاورد بی‌مراقبه، نباید خورد.

زیاده طاقت ندارم، بسیار التماس دعا از همه شماها دارم. این حقیرِ کثیرالتقصیر والمعاصی را فراموش نکنید و در شب جمعه، صد مرتبه و در عصر روز جمعه، صد مرتبه سوره قدر بخوانید.

و از جمله ابواب عظیمة ایمان، حُبِّ فِی الله جَلَّ جَلالُهُ وَ بُغْضِ فِی الله جَلَّ جلاله(دوستی برای خدا متعال و دشمنی برای او) است «وَ قَدْ عُقِدَ لَهُ فِی الْوَسایلِ وَ غَیْرِها مِنْ کُتُبِ الْاَخْبارِ باباً مُسْتَقِلاًّ فَارْجِعْ اِلَیْها لَعَلَّک تَعْرِفُ عَظَمَتَهُ وَ تَأْخُذُ لِنَفْسِکَ نَصیباً مِنْهُ» (و برای «دوستی در راه خدا» و «دشمنی در راه خدا» باب مستقلی در کتاب وسائل الشیعه و کتب اخبار دیگر منعقد شده است. به آن کتب مراجعه کن؛ شاید عظمت آن را دریابی و بهره‌ای از آن برای خویشتن برگیری).

شکی نیست که محبوب اول، ذات اقدس کبریائی جل جلاله است «بَلْ وَ کُلُّ مَحَبَّةٍ لا تَرْجِعُ اِلی مَحَبَّتِهِ فَلَیْسَ بِشِیْءٍ» (بلکه هر محبتی که بازگشت به محبت خدا نکند، ارزشی ندارد).

ثُمَّ بَعْدَهُ باید هر کس این سلطان عظیم‌الشأن را بیشتر دوست داشته باشد. پس اول محبوب بعد از واجب الوجود، وجود مقدس ختمی مآب است، « ثُمَّ بَعْدَهُ امیرُالُمؤْمِنینَ ثُمَّ الاْئِمَّةُ الْمَعْصُومُونَ: ثُمَّ الْاَنبِیاءُ وَ الْمَلائِکَةُ ثُمَّ الْاَوْصِیاءُ ثُمَّ الْعُلَماءُ وَ الْاَوْلِیاءُ».(پس از او، حضرت امیر(ع) آن‌گاه امامان معصوم. مرحله بعد، پیامبران و فرشتگان، بعد از آن‌ها، اوصیا و پس از ایشان، دانشمنان و اولیا قرار دارند) و در زمان خودش، اتقیاء زمانش را لا سِیَّما (به ویژه) اگر عالم باشد، ترجیح بدهد در محبت بر کسانی که بعد از اویند، در درجه و هکَذا یَتَنَزَّلُ (همین‌طور پایین‌تر می‌آید).

ولیکن سعی کند صادق باشد در این محبت. مرتبه آسانی نیست. اگر متفکر باشید، خواهید فهمید که اگر آثار محبت در حرکات و سکنات ظاهر شد، ‌شخصِ مُدَّعیِ این محبت، صادق است، وَ اِلاّ فَلا (وگرنه،صادق نیست)؛ لیکن گمان ندارم که به کُنْه و لوازمش برسی، و حقیر هم بیش از این، در وسعم نیست.

اَلْحاصِلُ لا طَریقَ اِلَی الْقُرْبِ اِلاّ بِشَرْعٍ شَریفٍ فی کُلِّ کُلِّیًّ وَ‌جُزْئِیٍّ (خلاصه اینکه هیچ راهی به سوی قرب و نزدیکی به خداوند نیست، مگر به‌ وسیله (عمل به) شرع شریف، در هر امر کلی و جزیی). 

منبع:فارس

*در ادامه دعای چهل وچهارصحیفه حضرت می‌فرمایند:"وجعل له وقتابینالایجیز جل وعز ان یقدم قبله ولایقبل ان یوخرعنه"یعنی خداوندبرای روزه داری زمان معین قرارداد به طوری که اجازه ندهد بیشتر از آن ادا گردد و نیز به تاخیر افتادن آن را نپذیرد.

عرض می‌کنیم؛روزه هم مانند نماز دارای زمان بندی خاص خودش است و کسی نمی‌تواند هر طور و هر جا خواست روزه بگیرد یا بیشتر از آنچه واجب است روزه بگیرد " وَ لایَقْبَلُ اَنْ یُؤَخَّرَ عَنْهُ "  نشان می‌دهد فرایض دینی را با نگاه ریاضت کشی نباید دید مثل کسانی که دین نداشته وخداوند را قبول ندارند ولی برای آنکه به توانایی‌های خارق العاده ای برسند هر ریاضتی را می‌کشند حتی به سحر و جادو هم متمسک می‌شوند و یا سختی‌های عجیب و غریبی مثل امساک از خوردن، خوابیدن و..دارند همه اینها ازنظرشرع مقدس اسلام رد می‌شود این جمله امام سجاد علیه السلام ساده است ولی همه را رد میکند فرایض زمان بندی مشخصی دارند و در این مورد هم مشخص است.البته بندگی خداوندکه در فطرت ماست همیشگی است ، خواستن عمر طولانی برای بندگی حقتعالی هم خود یک نوع زیبایی و کمال طلبی الهی است. پس فرایض الهی ازجمله فریضه روزه زمانشان مشخص است و اگر کسی بخواهد زمانشان را تغییر بدهد می‌شود روزه وطاعت شیطانی!

آنکه طالب فیض مناجات است هر شب ماه رمضان را باید عزیز بدارد

موضوع بعدی که اشاره می‌فرمایند:" ثُمَّ فَضَّلَ لَیْلَةً وَاحِدَةً مِنْ لَیَالِیهِ عَلَى لَیَالِی أَلْفِ شَهْرٍ وَ سَمَّاهَا لَیْلَهَ الْقَدْرِ " دراین فراز برتری "شب قدر" بر دیگر شب‌های ماه مبارک رمضان موردتاکیدواقع شده است و آ نچه در آن می‌تواند بگذرد برتراز هزار ماه است ازطرفی بطوردقیق مشخص نمی‌کند کدامین شب ،شب قدر است پس برآنکه طالب فیض و مناجات است هر شب ماه رمضان را باید عزیز بدارد اما موضوعی که مهم است حضرت می‌فرماید در آن شب، فرشتگان و ملائکه به اذن خداوند نازل می‌شوند " تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فیها بِاِذْنِ رَبِّهِمْ من کل امر " اما نمی‌توانیم بگوییم در شبهای دیگر ملائکه و ارواح نزول نمی‌کنند ولی همین اندازه می‌توان گفت که آرایش آن‌ها در شب قدر فرق می‌کند وحرکت مخصوصی دارند وهرکسی طاقت درک این رفت و آمد را ندارد.پس این آرایش شبهای قدر طوری دیگراست همه کارهایشان بر مبنای سلامتی و برکت است.

 *ازبرخی روایات استنباط می‌شود ملائکه فقط درشب قدرنازل نمی‌شوندبلکه وقتی درمجلسی ذکر اهل بیت علیهم السلام ،ذکر امیرالمومنین ویا همین حسین حسین گفتن ما انجام می‌شود عده ای از ملائکه نزول و صعود دارند تا ذکر حسین بعدی را برسانند. یعنی برای هزار هزار حسین گفتن ما کمر به خدمت بسته اند و این بار سنگین را به عرش می‌رسانند و بر میگردند و آنها سنگینی این نام را می‌فهمندکه آن را می‌رسانند.

نزول برکات وسلام الهی بربندگان

بعد از این می‌فرماید " سلام دآئِمُ الْبَرَکَةِ اِلى‏ طُلُوعِ الْفَجْرِ " برکت دائم تا طلوع فجر برای "علی من یشا من عباده"است. همین جا معلوم می‌شود دست کسانی را که خودشان آورده اندبالا می‌گیرند و حسرت برای جا مانده‌ها باقی می‌ماند.

ازطرفی لیله القدر یاد آور حقیقت؛ " یَا دَائِمَ الْفَضْلِ عَلَى الْبَرِیَّةِ " ( دعای شبهای جمعه ) است یعنی اگر کسی هم نخواهد به او می‌دهند تو در ماه رجب خود را برای همین آماده می‌کردی می‌گفتی " یا مَنْ یُعْطى مَنْ لَمْ یَسْئَلْهُ وَمَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَرَحْمَةً اَعْطِنى " اصلاً ملائکه امدند برای عنایت کردن ودادن حاجت واصلاً آمدند ببخشند " وَ بِرَحْمَتِکَ تَعَلُّقِی تُصِیبُ بِرَحْمَتِکَ مَنْ تَشَاءُ " ( ابوحمزه ثمالی (

می بینی به ظاهر از خداوند چیزی نخواسته خودش هم خبر ندارد ولی رحمت الهی دستش را گرفته است مگر آن شخص نبود که به قصد دزدی ناموس، شب آمدبالای دیوارخانه ای، صبح هم به صاحب خانه گفته من می‌آیم دخترت را ببرم کسی هم در شهر جرات نمی‌کند به او حرفی بزند ، آمده برای دزدی ، جنایت و زور گیری، صدایی از خانه همسایه می‌شنود:  " أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ " (حدید16) آیا وقت آن نرسیده که قلبها در برابر ذکر خداوند خاشع شوند؟ " گفت چرا! آمدپایین برگشت و توبه کرد و از عباد خاص عالم شد. حق همه را هم تا می‌توانست برگرداند.

* وقتی که شما انتخاب کردید مسیر خدای متعال را و متوجه مسیر حضرت حق شدید و در آن مسیر به راه افتادید و فاصله از نفس گرفتید، دیگر نفس انسان را رها نمی کند، دائم مزاحم شماست، دائم می خواهد شما را از عبادات باز دارد، شما می خواهید برخیزید و نافله شب بخوانید، دلتان برای سحر تنگ شده است، شیطان نمی گذارد، نفس نمی گذارد، سخت انسان را زمین گیر می کند، شما می خواهید انفاق کنید، دستتان را می گیرد، شما می خواهید نجوا کنید زبان دلتان را قفل می کند. این کار نفس است.

* این درگیری وقتی جدی شد، انسان با همه وجود به میدان نفس آمد، حقیقتش این است که به عجز می رسد، یعنی احساس می کند که خیلی این دشمن قوی است، اینجاست که اگر انسان پناه به خدای متعال برد و شکوه به خدای متعال کرد، آنوقت خدای متعال به کمک انسان می آید در میدان و این دشمن را دور می کند و زمام را به دست شما می دهد، بعد می بینی این نفس کاملا در اختیار شما قرار می گیرد، با فرمان شما حرکت می کند، در اختیار شماست.

* دو دشمنی که شما دارید و مانع شما هستند، یکی نفس است، واقعا هم خطرناک است و شناختش هم لازم است و هم واقعا کار دشواری است، احتیاج دارد به مطالعه و به تامل، به ریاضت، تدبر و محاسبه، تا انسان آرام آرام این نفس را بشناسد، گاهی اگر شناخت می تواند ببیند این نفس را، واقعا می بیند که کنار من است و غیر من است، و وسوسه می کند و تحریک می کند.

* دوم شیطان است، ابلیسی است که از بیرون با قوای خودش این نفس را تایید و حمایت می کند. که در روایات دیده اید گاهی شیطان و ابلیس برای یک مومن به اندازه یک قبیله بزرگ لشکر گسیل می کند، برای چشمش، گوشش، زبانش لشکر آماده می کند. « إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمْ عَدُوٌّ » دشمنی می کند با شما، خداوند متعال می فرماید شما هم با او دشمنی کنید، او را دشمن بدانید، کاهل نباشید، واقعا هم دشمن است. اگر با کلمات معصومین و بیان قرآن انسان راه برود واقعا می تواند، این دشمن و دشمنی هایش را ببیند.

* شیطان و ابلیس به شما اجازه نمی دهند راه خدا را بروید، آدم نمی خواهد گناه کند، مومن کِی دلش می خواهد گناه کند، شیطان و نفس نمی گذارند. این ها کارشان این است، وسوسه می کنند، تحریک می کنند.

* در روایات هست که خداوند متعال می فرماید: یکی از دوستان ما را به بهشت برود، هزار هزار از دشمنان ما را به جهنم می روند چون آنها همه شان می خواستند راه شیطان را بروند، و می خواستند این بنده خدا را هم به راه شیطان ببرند، این نمی خواسته برود، آن ها فشار آوردند، آنها اغوا کردند، و این بنده خدا زمین خورده ناراحت هم هست، خدا آن ها را در داوری خودش مجرم می داند و این را خلاص می کند.

*فوز عظیم

بحث ما درباره مواعظی بود که در آیه 77 سوره مبارکه قصص ذکر شده که البته این موعظه از زبان حضرت موسی و یا از زبان مؤمنان قوم حضرت موسی(ع) خطاب به قارون است، ولی مواعظ پر مغز و بسیار قابل توجهی است که خدای متعال آن‌ها را بیان فرموده و ائمه(ع) هم به حسب بعضی نقل‌ها به آن‌ها توصیه مؤکد کرده‌اند.

جمله اول را توضیح دادیم که «وَابْتَغِ فِیمَا آتَاکَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ» این موعظه بسیار ارزشمندی است؛ البته باید توجه داشت که این، مرتبه اعلای موعظه نیست و مقام بالاتر از این هم وجود دارد؛ اگر چه خود این مقام، بسیار ارزشمند و فوز عظیم است؛ همانطور که در قرآن فرموده است: «أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفَائِزُونَ».

این‌ که ما به واسطه زندگی دنیا و هرچه که خدای متعال به ما داده، دار آخرت را آباد کنیم، کار بسیار ارزشمند و فوز عظیمی است. بالاخره این کار تجار هوشمند است. اما کسی را می‌بینید که رضای خدا و تقرب به خدا را ابتغاء می‌کند و کاری به دار آخرت و دار دنیا ندارد؛ فکرش بالاتر است. اگرچه این شخص دار آخرت را هم دارد، ولی جایگاه کسی را دارد که خداوند را طلب می‌کند: «ولا یبتغی غیره و لا ینظر الی غیره»، معلوم است که او را در آخرت هم در بهترین جایگاه‌ها قرار می‌دهد و همه حضرات معصومین(ع) این گونه بودند. این یک نکته که خوب است انسان در این راه‌ها گام بردارد و این امور را بداند.

*این حرف‌ها باید به گوش مردم بخورد

اگر یادتان باشد، مرحوم امام(ره) زمانی که بحث تفسیر را شروع کردند، جمله‌ای فرمودند: البته آن تفسیر، تفسیری سنگین و معرفتی بود که متأسفانه تعطیل شد. فرمودند: آقای حکمی - که یکی از بزرگان علمای قم و اهل معنا بوده- می‌فرموده این حرف‌ها باید به گوش مردم بخورد و ما هم این حرف‌ها را می‌زنیم تا به گوش مردم بخورد، شاید بعضی افراد به فکر بیفتند و به این مقامات برسند، ولو گوینده هم فقط الفاظی را بگوید و یا در صدد عمل بر نیاید، ولی همین که به گوش مردم بخورد، شاید عده‌ای به این فکر بیفتند که این راه‌ها را بروند و به آن مقامات برسند.

*نصیب انسان از دنیا

«وَلَا تَنسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا»، در اینکه مفاد این جمله چیست، احتمالاتی مطرح است. در مورد این قسمت از آیه باید از دو جهت بحث کرد: یکی این که به حسب تفسیر و استظهار از آیه مبارکه چه چیزی مقصود است؛ جهت دوم این است که مفاد آیه هر چه که می‌خواهد باشد، این جملات خودش موعظه‌آمیز است. بنده از جهت دوم آن‌ها را ذکر می‌کنم، نه از جهت اول که تفسیر آیه شریفه است.

احتمال اول این است که جمله «وَلَا تَنسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا» همانی است که در جمله قبل ذکر شد. جمله قبل این بود که ابتغاء کن به «فِیمَا آتَاکَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ». این یک موعظه است. بعد برای اهتمام به آن می‌فرماید که آن را فراموش نکن؛ نصیب انسان از دنیا چسیت، آن هم نصیب حقیقی‌اش؟ نصیب واقعی انسان، ابتغاء به «ما اتاک الله فی الدنیا الدار الاخره»‌است. بعد تأکید می‌کند که آن را فراموش نکن.

در بعضی از روایات و نقل‌ها هست که ائمه(ع) به مردم می‌فرمودند: بروید بازار سراغ طلب حلال و لا تنس عزک؛ عزت شما این است که طلب حلال کنید. اینجا هم همین است که نصیب خود را از دنیا فراموش نکن. بعضی‌ها اصلاً تفسیر آیه را همین قرار داده و این طور فهمیده و استظهار کرده‌اند.

حالا چه مفاد آیه این یا چیز دیگری باشد، حرف درستی است که مواعظ را فراموش نکنیم و غفلت‌ها ما را نگیرد. موعظه‌ای را می‌شنویم و می‌گوییم،‌ ولی بعد انسان فراموش می‌کند و این مسأله برای ما خیلی مهم است. ما که حرف می‌زنیم و منبر می‌رویم و مردم را به آخرت دعوت می‌کنیم، خودمان را فراموش نکنیم.

*مثل شمع نباشید

مرحوم قدوسی خیلی مرد با صفا و با اخلاص و فاضلی بودند. ایشان گاهی در مباحث اخلاقی برای طلابی که تبلیغ می‌رفتند، توصیه می‌کردند شما مثل شمع نباشید. شمع خصوصیتش این است که پرتوافشانی می‌کند، ولی خودش نابود می‌شود. می‌سوزد و پرتوافشانی می‌کند و دیگران از نور او استفاده می‌کنند، اما خودش تمام می‌شود. حالا خدای ناکرده انسان منبر برود، تبلیغ کند، حرف بزند و در اثر موعظه‌ها و حرف‌های او دیگران به خدا نزدیک و اهل عمل شوند، اما خودش این‌ گونه نباشد یا عامل به آن حرف‌ها نباشد؛ آن‌ها حجت علیه خودش می‌شود و خودش پیش خدا روسیاه خواهد بود؛ مثل شمعی است که سوخته و دیگران از او بهره برده‌اند.

معنای دوم «وَلَا تَنسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا»‌ مقصود از آن، ما یبتغی به الاخره است، نه خود ابتغاء؛ یعنی مراد نعمت‌هایی است که ما با آن‌ها می‌توانیم ابتغاء آخرت کنیم و این‌ها در واقع نصیب واقعی ما از دنیا است. مثلاً همین جوانی، استعداد، سلامت و بودن در شهری مثل قم و در جوار شخصیتی مثل حضرت معصومه(س) نعمتی است که نبتغی بها الدار الاخره است. می‌توانیم همه این‌ها را وسیله آبادی آخرت قرار دهیم. نصیب ما از دنیا همین‌هاست که ما با به کار گرفتن صحیح آن‌ها می‌توانیم آخرت خویش را آباد کنیم. این معنای دوم، معنای خوبی است و خیلی‌ها هم این‌ طور فهمیده و استظهار کرده‌اند. در بعضی از روایات، آیه شریفه این گونه تفسیر شده است؛ یعنی مصادیقی از وسایل ابتغاء در آنجا به خصوص نام برده شده که روشن است که آن‌ها از باب مثال است.

کسی که حالت اشتغال به امور دنیا هنوز دامنگیرش نشده است، به خصوص در سر حد جوانی که هنوز عائله‌اش زیاد نشده و اشتغالات مختلفی پیدا نکرده، اگر انسان واقعاً خودش و قوای علمی خودش را تقویت نکرده باشد، بعدها به قدری اشتغالات و امور مختلف هست که اصلاً فرصت نمی‌کند.

پس فراغت، یکی از نعمت‌ها است. حضرت(ع) این نعمت‌ها را برشمردند، ولی روشن است که این‌ها از باب مثال است. این‌ها نعمت‌های بسیار مهمی است که نقش اساسی دارند و از آن طرف هم خیلی مورد غفلت‌اند. انسان حواسش نیست که تا سلامت و فراغت و نشاط دارد، از آن استفاده کند.

*یادی از مرحوم استاد قاروبی(1)

مرحوم استاد می‌فرمودند: من همیشه چایی‌ام آماده بود؛ هر وقت خسته می‌شدم، یک استکان چایی می‌خوردم تا خستگی‌ام مرتفع شود.،افزودند طلبه‌ای که چایی‌خور نباشد، زعم من این بود که اصلاً درس‌خوان نیست، چون خسته می‌شود، چه کار می‌کند. ما خسته‌ می‌شویم، یکی دو ساعتی که نمی‌توانیم استراحت کنیم، بلکه خسته که می‌شویم، یک چایی می‌خوریم و دوباره مشغول می‌شویم.ایشان می‌فرمودند: من قطعاً از علامه حلی بیشتر کار کردم. علامه‌ای که انسان از این همه تصنیفات و از این همه کارها، واقعاً در حیرت است که علامه با اینکه عمرش خیلی هم زیاد نیست، این هم تألیفات دارد. بنده خودم از ایشان شنیدم که می‌فرمودند: من قطعاً از علامه بیشتر کار کردم.

واقعا هم همین‌طور بود و ما خودمان در مورد ایشان متحیر بودیم که ایشان چه کرده؛ آقایانی که می‌‌گویید نمی‌رسیم تقریرات بنویسیم، این بزرگوار هر درسی رفته بودند، تقریراتش را نوشته بودند. حدود ده ماه درس سیدعلی بهبهانی رامهرمزی که در اهواز مدفون است، شرکت کرده و تقریراتش را نوشته بودند. اصول مرحوم فشارکی را که چاپ هم نشده، استنساخ کرده بودند.

ایشان می‌فرمودند: یکی از نوه‌های شیخ اعظم پیش من آمده بودند، برای اینکه به ایشان درس بگویم، من به آن‌ها گفتم که به آقازاده‌ها درس نمی‌گویم، چون معمولاً خیلی دنبال درس نیستند، مگر بعضی‌ها، ولی این آقازاده را قبول کردم، به این شرط که تمام خطیات مرحوم شیخ را در اختیار من بگذارد که ایشان قبول کردند. من هم تابستان‌ها گرم، ساعت‌های ظهر عرق می‌ریختم، می‌رفتم خانه ایشان و کتب مرحوم شیخ را که هنوز چاپ نشده بودند و یا حرف‌های شیخ را که خطیاتش پیش آن‌ها بود، استنساخ می‌کردم.

من نمی‌دانم بین ایشان و خدای متعال چه معامله‌ای بود که اصلاً دنبال نام و نشان نبودند و درصدد چاپ کتاب‌هایشان هم برنیامدند. جهاتی بود که بین خود و خدا داشتند و این‌ جور با اخلاص کار می‌کردند. خود ایشان به بنده فرمودند که من از رفتن در برخی ختم‌ها و بعضی کارهایی که کرده‌ام، پشیمانم؛ کاش این‌ها را در فقه آل محمد(ص) صرف می‌کردم.

احتمال سوم که بیان شده و معنای خوبی است و مرحوم علامه طباطبایی و غیر ایشان از مفسران فرموده‌اند که مقصود از «وَلَا تَنسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا» یک دفع دخل مقدر است؛ یعنی کسی ممکن است بگوید که اگر من امکانات و دارایی‌هایم را خرج خیرات و مبرات کنم، برای آینده‌ام چیزی نمی‌ماند.

یادم می‌آید کسی که قریب به حال احتضار بود و شخص ثروتمندی هم بود، بعضی از اهل خیر رفته بودند که حالا که داری می‌روی، خدمت و کارهای خیر انجام بده، گفته بود که بچه‌های من را می‌خواهید به خاک سیاه بنشانید. ترس داشت که من اگر بخواهم با این ابتغاء دار آخرت کنم، فرزندانم بیچاره و فقیر می‌شوند، لذا این یک دفع دخل مقدر است که می‌گوید «وَلَا تَنسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا»؛ فراموش نکن که تو برای زندگی دنیا متاع قلیلی لازم داری و آنچه که تو در دنیا به آن نیاز داری،‌ خیلی نیست که بترسی و نخواهی با آن آخرتت را آباد کنی و کار خیر انجام ندهی و از دیگران دستگیری نکنی. اگر این باشد، مطلب جدیدی است، بنابراین، اگر با مازاد امکاناتت، آخرتت را آباد نکنی، برای دیگران می‌ماند. این هم احتمالی است که مرحوم علامه طباطبایی فرموده‌اند و احتمال خوبی هم است.

*یکی از مظاهر عدم توکل به خدای متعال

حالا مراد آیه این باشد یا نباشد، ولی از نظر اتعاظ و موعظه مطلب درستی است. امروز یکی از مظاهر عدم توکل به خدای متعال، نمی‌شود و نداریم است که بر جامعه ما تأثیر گذاشته است. جامعه تشیع در اثر این القائات، از نظر تولید نسل و بچه‌دار شدن خیلی مراعات می‌کنند که از ترس است و این برای ما آثار سیاسی هم دارد؛ مخصوصا الان که ما در معرض خطریم.

معنای اخیری که عرض می‌کنم، ولو معانی دیگری هم برای این جمله گفته می‌شود، این است که باز خود این مسأله اخیر هم مهم است. «وَلَا تَنسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا» یعنی چه؟ یعنی درست است که ما گفتیم «وَابْتَغِ فِیمَا آتَاکَ اللَّهُ»، ولی یک وقت خیال نکن معنایش این است که در دنیا رهبانیت را انتخاب کنی و دیگر دنبال دنیا نروی.

این، جلوگیری از یک برداشت ناصواب است. مثلاً بعضی‌ها که در صدر اسلام این چنین برداشت بدی را کرده بودند و همه چیز را به سبب آیات زهد و مطالب این‌ چنینی که به گوششان رسیده بود، کنار گذاشته بودند. این‌ها را رسول اکرم(ص) منع می‌کردند. درست است که باید وجه اهم کار را آخرت قرار داد، اما نصیب خویش از دنیا را هم متحدداً به حدودی که در شریعت بیان شده است، از نظر احکام الزامیه و احکام غیر الزامیه نباید فراموش کرد.

*حکایتی از درس اخلاق آیت‌الله قاضی

نقل است مرحوم آقای قاضی(ره) وقتی نصیحت می‌کردند، خیلی افراد تحت تأثیر واقع می‌شدند؛ مخصوصاً وقتی که درباره دنیا و بی‌ارزشی دنیا صحبت می‌کردند، انقلابی در افراد ایجاد می‌شد. مرحوم استاد می‌فرمودند که باجناق مرحوم آیت‌الله‌العظمی شاهرودی در درس مرحوم آقای قاضی شرکت می‌کرده و خلاصه مرحوم آقای قاضی هم راجع به دنیا و بی‌‌اعتباری دنیا و این مسائل صحبت می‌کردند؛ این آقا به حدی تحت تأثیر واقع شده بود که می‌آید منزل و به خانواده‌اش می‌گوید که حاضری با طلاق توافقی از یکدیگر جدا شویم؟

خانمش خیلی ناراحت می‌شود و می‌رود پیش آقای شاهرودی و گلایه می‌کند که شوهرم چنین حرف‌هایی می‌زند. آقای شاهرودی با ذکاوتی که داشتند، متوجه می‌شوند و می‌دانستند که منشأ آن از کجاست. به باجناق خود می‌فرمایند: شما من را مجتهد می‌دانی یا نه؟‌ می‌گوید: بله! می‌فرمایند: بنده حکم می‌کنم که بر شما حرام است که در درس آقای قاضی شرکت کنید. ایشان هم متشرع بودند و خلاصه این فتوای ایشان را گوش می‌دهند و دیگر نمی‌روند و کار به طلاق نمی‌انجامد.

بنابراین، معنای دیگری که برای «وَلَا تَنسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا»‌ متحمل هست، این است که می‌گوییم در کنار توجه به «وَابْتَغِ فِیمَا آتَاکَ اللَّهُ»، بگوییم که «وَلَا تَنسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا»‌؛ یعنی نصیب خودت را به مقداری که در شریعت گفته شده است، فراموش نکن.

خدای متعال إن‌شاءالله همه ما را موفق به اتعاظ به این مواعظ حسنه بفرماید.

*پی‌نوشت:

-حضرت آیت‌الله میرزا کاظم تبریزی(قاروبی): در سال 1300 قمری در خانواده‌ای مذهبی در تبریز دیده به جهان گشود،‌ بعد از تحصیل دروس مقدماتی در تبریز یک سال در حوزه علمیه زنجان مشغول تحصیل شد و پس از آن راهی تهران شد و مدت دو سال فلسفه را از استادان مبرز آن روز تهران آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی و میرزا مهدی آشتیانی فرا گرفت، پس از تهران توقف کوتاهی در قم داشت و سپس با فشار زیاد رضاخان به حوزه علمیه قم در سال 1361 قمری برای تکمیل معلومات خود به اتفاق علامه محمدتقی جعفری راهی نجف اشرف شد و در آن دیار به فراگیری دانش، تهذیب نفس، ریاضت‌های شرعی، تألیف و تدریس پرداخت. در سال 1358 شمسی به هنگام تدریس در مسجد سلماسی قم، فک ایشان بسته شد و با عدم تأثیر معالجات پس از هفت سال تدریس در قم، برای همیشه جلسه درس ایشان تعطیل شد و در مدت 16 سال پایانی حیات در منزل به تحقیق و تألیف پرداخت. سرانجام روح بلند این اسوه علم و تقوا در بیست آذر ماه 1374 به ملکوت اعلی پر کشید و پیکر مطهرش در آرامگاه ابوحسین قم به خاک سپرده شد.

منبع:فارس

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد طاهری، مدیرکل فرهنگی نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌ها، در همایش تجلیل از اساتید قرآنی کشور که در تالار هویزه باغ موزه دفاع مقدس برگزار شد، در سخنانی بر مهجوریت قرآن کریم در بین همه تأکید کرد.

نصیحتی لازم برای طلاب

بحث ما در مورد موعظه‌ قرآنی بود که در آیه 77 سوره مبارکه قصص ذکر شده است. چند نصیحت مهم در این آیه مبارکه ذکر شده بود که به این نصیحت رسیدیم. «وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِی الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ الْمُفْسِدِینَ»

ممکن است کسی به ذهنش بیاید که این نصیحت خیلی با صنف ما طلاب علوم دینی ارتباطی ندارد و شبیه نهی از شرب خمر و گناهان آنچنانی است که مبتلا به ما نیست. اما با مقداری تأمل متوجه می‌شویم که اتفاقاً این از آن نصایحی است که ارتباطی قوی با این صنف هم دارد. البته سنخ فسادهایی که ممکن است از روحانیون و طلاب و علما سر بزند،‌ با فسادهایی که از دیگران سر می‌زند، فرق می‌کند. گاهی انسان می‌بیند در یک سخنرانی یا در درسی، سخنی گفته می‌شود که به مقتضای شعاع نفوذ کلمه‌ آن شخص، منشأ فساد و غیبت و اختلافات و منشا ناامیدی می‌شود. خیلی پیش آمده که کسی مطلبی را از یکی از بزرگان و یا مراجع تقلید در منبر یا در درس نقل می‌کند بدون اینکه توجه داشته باشد که آن مرجع تقلید این سخن را به چه نحوی و در چه جایی و برای چه اشخاص فرموده‌اند. همین نقل کردن در منبر و یا درس، گاهی موجب فساد می‌شود. همچنین گاهی انسان در میان اقوام و خویشان و عشیره مطلبی را نقل می‌کند که این مطلب موجب فساد در آن خانواده و آن گروه و آن اقربا می‌شود؛ به خصوص وقتی که طرف روحانی و طلبه باشد که دیگر شک نکرده و فکر می‌کنند حتماً راست گفته و درست است.

این دقت‌ها خیلی مهم و لازم است

یکی از بزرگان را می‌شناختم که اگر در جایی اطلاعیه‌ای زده می‌شد که مطالب مناسبی در آن نوشته نشده بود،‌ نمی‌ایستادند که آن را بخوانند؛ می‌فرمودند اگر من بایستم و آن را بخوانم، نظر خیلی‌ها جلب می‌شود که آقای فلانی مثلاً دارد فلان اطلاعیه را می‌خواند و این کار هم موجب ترویج آن امر ناصواب می‌شود و هم باعث می شود افرادی که بی‌تفاوت رد می‌شدند و انگیزه‌ای برای خواندن آن نداشتند، الان متوجه این مطلب بشوند و انگیزه برای خواندن پیدا کنند و پس از خواندن، این مطالب را در جاهای مختلفی نقل کنند و همین باعث انتشار این مطلب شود. این دقت‌ها خیلی مهم و لازم است. کسی که روحانی می‌شود و مورد توجه مردم است، باید با دقت به این امور توجه کند.

سادگی بسیار بزرگ

بنده یادم هست که در دوران نزدیک به انقلاب بود که یکی از اعاظم علمایی که از نظر علمی قابل توجه و نویسنده توانایی بود، وقتی ایشان از مرز عراق وارد ایران شد، در مرز، آن خبیث‌ها که می‌خواستند از هر چیزی استفاده کنند، با ایشان مصاحبه‌ای کرده بودند. ایشان هم به عنوان اینکه این شاه تنها شاه شیعه و شاه تنها کشور شیعه در عالم هست، دعایی کرده بودند؛ آن دعا هم معلوم نیست چه بوده است.

بنده شاهد بودم که ایشان وارد مجلس ختمی شد و مرحوم آیت‌الله العظمی گلپایگانی و بزرگان دیگری که بودند، اصلاً بلند نشدند. چرا؟ چون آن وقت تجلیل از این آقا با اینکه آدم خوب و ملایی بود، ولی با این سادگی بسیار بزرگ این اشتباه را انجام داده بود و این احترام از طرف مراجع عظام این نتیجه را می‌داد که تقویت آنها بود. لذا مراجع و بزرگان با این مداقه و با این محاسبه جلوی ایشان در بین جمعیت بلند نمی‌شدند تا مردم بدانند که این راه ناصواب است و این شخص مورد حمایت نیست و این مقال درست نیست.

منشأ فساد در انسان

«إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْمُفْسِدِینَ» در ذیل همین آیه شریفه روایت جالبی در تفسیر کنزالدقایق آمده و مرحوم مجلسی هم در باب الفساد این روایت را نقل فرموده است که بخشی از آن را در جلسه قبل عرض کردم، در این روایت بیان شده است که منشا فساد در انسان‌ها از درون خودشان نشأت می‌گیرد. این فساد ظاهر، منشأ درونی دارد و منشأ اصلی آن غفلت از خداوند متعال است. این غفلتی که منشأ فساد ظاهری است، از سه امر دیگر نشأت می‌گیرد: «و هذا الفساد یتولد من طول الامل و الحرص و الکبر»

ضرورت شناخت امراض نفسانی

آنچه را که ائمه(ع) می‌فرمایند، برای این است که ما اگر بخواهیم بیماری‌های نفسانی و مشکلات اخلاقی خودمان را درمان کنیم و مهذب باشیم، باید منشأ بیماری‌ها را بشناسیم و به فکر ریشه‌کن کردن آنها باشیم. اگر انسان آنها را اصلاح نکند، به مجرد غفلت یا خسته شدن یا عوامل دیگر، فوراً آن امر درونی کار خودش را می‌کند. کسی که حسادت درونی خودش را حل نکرده است، هر چقدر هم سعی کند که در ظاهر حسادت نورزد، ممکن است که تا مدتی موفق باشد، ولی ناگهان سر بزنگاهی ظاهر می‌شود. بخل و حب به شهوات و امراض دیگر نفسانی نیز همه این گونه هستند.

لذا در برخی از روایات، منشأ این امراض را به ما تذکر می‌دهند و می‌فرمایند که اگر می‌خواهید کار حسابی انجام دهید که دیگر گرفتار نشوید، باید منشأ واقعی آن را اصلاح کنید و دنبال اصلاح آنها باشید.

حب دنیا

منشأ اینکه انسان حرص می‌ورزد و آرزوهای طولانی و درازمدت دارد که حتی از عمرش هم بلندتر است، چیست؟ حضرت(ع) طبق این نقل می‌فرمایند: «اصلها من حب الدنیا و جمعها و متابعة النفس و هواها واقامه شهوات ها و حب المحمدة و مرافقة الشیطان و اتباع خطواته و کل ذالک یجتمع تحت الغفلة عن الله و نسیان مننه»

علاقه‌‌مندی به دنیا و جمع کردن مال دنیا باعث می‌شود که هر روز حرص انسان بیشتر شود و آرزوها و آمالش افزون و طولانی‌تر شود و حالت تکبر و نخوت در او به وجود آید. بعضی‌ها خیال می‌کنند که مال و ثروت داشتن امتیازی است و برای همین بر فقرا و کسانی که در آن سطح از ثروت نیستند، تکبر می‌ورزند و دیگر دوست ندارند که با آنها هم غذا و هم‌نشین شوند و رفت و آمد کنند. علت این بیماری چیست؟ حب دنیا و جمع کردن مال دنیا. چون چند تا باغ و خانه و ماشین دارند، وقتی این‌ها را که حساب می‌کنند، خودشان را از دیگران بالاتر می‌بینند.

همچنین منشأ دیگری هم ذکر کرده‌اند که پیروی کردن از مشتهیات و خواسته های نفس است؛ نفسی که تربیت نشده و خواسته‌هایش، خواسته‌های ناصوابی است.

گاهی نعوذبالله همین چیزهایی که ظاهرش هم دنیا نیست، اما در واقع دنیاست، انسان را فریفته می‌کند. برخی از مناصب روحانی، مثل همین تدریس کردن، گاهی همین گونه است؛ از اینکه افاده و تدریس کند و کر و فر داشته باشد و حرف‌ها را نقد کند و طرف مقابل را از نظر علمی مقهور خود کند، لذت می‌برد و قصدش از این کار، اقامه حق و ابطال باطل نیست.

حکایتی از آیت‌الله سیدمحمد فشارکی

آقای شیخ مرتضی حائری نوشته‌اند که والد ما می‌فرمود که مرحوم سیدمحمد فشارکی می‌فرمودند «من بحمدالله توفیق دارم که درسی را که می‌گویم، برای خدا باشد، ولی هنوز یک چیز برای من حل نشده و آن این است که اگر کسی به من اشکال کند و بخواهد حرفم را رد کند، وقتی جواب اشکال را می‌دهم، نمی‌دانم برای خدا و دفاع از حق است یا اینکه دفاع از نفس است.» این بزرگان با این چنین دقت‌هایی کارهای خودشان را محاسبه و بررسی می‌کردند و دلسوز به حال خودشان بودند.

ما باید در این قسمت‌ها به خدا پناه ببریم، چون از همین جاها کم‌ کم شیطان تقویت می‌شود تا به جاهای بالاتر می‌رسد. حالا ببینید تا کجاها می‌رسد. شلمغانی را که حالش را شما می‌دانید که چقدر مرد بزرگی بوده است! کتاب التکلیف شلمغانی یک رساله عملیه‌ای بوده که بین امامیه منتشر بوده است. اما وجه انحرافش را آن طور که در شرح حالش نوشته‌اند، این بود که بعد از اینکه حضرت مهدی(عج) او را برای اینکه از نواب خاص حضرت باشد، انتخاب نکردند، انحراف پیدا کرد و از دین خارج شد.

منشأ دیگری که حضرت(ع) ذکر فرموده‌اند، این است: «و حب المحمده»؛ یعنی آدم دوست داشته باشد که دیگران او را ستایش و تمجید کنند. البته این حب تا حدودی مطابق طبق انسان است، اما این حب وقتی طغیان کند، باعث می‌شود که انسان مبتلای به فساد شود.

منشأ دیگری که حضرت(ع) ذکر فرموده‌اند: «و موافقه الشیطان»؛ القائات و خطراتی که شیطان به نفس انسان وارد می‌کند، انسان را به فساد می‌کشاند.

علت اینکه این بیماری‌ها در وجود انسان پیدا می‌‌شوند و رشد می‌کنند، چیست؟ همه این‌ها برای این است که انسان غافل از خدای متعال می‌شود و نعمت‌هایی را که خداوند داده، فراموش می‌کند. زیر بنای گرفتاری‌های نفسانی انسان، غفلت از خداست.

منبع:فارس

صدها مبارز برای حفاظت از حرم مطهر امامین عسکریین(ع) وارد شهر سامراء شدند.

یکی از سفارشات دین اسلام به مسئله دوری از گناه است نبی مکرم اسلام می فرماید :

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه و آله:

يَا أَبَا ذَرٍّ إِنَ‏ الْمُؤْمِنَ‏ لَيَرَى‏ ذَنْبَهُ كَأَنَّهُ تَحْتَ صَخْرَةٍ يَخَافُ أَنْ تَقَعَ عَلَيْهِ وَ الْكَافِرَ يَرَى ذَنْبَهُ كَأَنَّهُ ذُبَابٌ مَرَّ عَلَى ذَنَبِهِ‏

پيامبر مكرم اسلام به ابوذر مي فرمايند:

اي ابوذر! انسان مومن،در مقابل گناه، خود را در زير سنگ بزرگي مشاهده ميكند كه ميترسد آن سنگ بر سر او فرود آيد، و شخص كافر نافرمانى خدا را همچون مگسى مى پندارد كه بر بينى او بگذرد.

پی نوشت :

مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل - جلد ‏11 - صفحه324

آیه ٣١ از سوره مبارکه آل عمران 

حجت السلام قرائتی: