رایة الهدی

مدتی پیش حجت‌الاسلام علی سعیدیان در گفت‌وگو با عقیق از منبر رفت غیرروحانی‌ها گلایه کرد و از فضلایی که با لباس شخصی منبر می‌روند، درخواست کرد که برای تعظیم شعائر اسلامی، لباس روحانیت بر تن کنند. این سخنان سعیدیان با موافقت‌ها و مخالفت‌های بسیاری روبرو شد. پس از انتشار این مصاحبه، دو نفر از روحانیون و منبری‌های شناخته شده نیز ابزار تمایل کردند تا در این باره سخن بگویند. حجج اسلام محمود ریاضت و مهدی منتظری نیز در گفت‌وگوهایی که پیش رو دارید، از برخی چهره‌های فاضل که بدون پوشیدن لباس روحانیت منبر می‌روند، درخواست کردند برای جلوگیری از سواستفاده‌های احتمالی، این لباس مقدس را بر تن کنند.

عقیق یادآور می‌شود که حاضر است سخنان و استدلال‌های بزرگوارنی که با لباس شخصی منبر می‌روند را هم منتشر کند.

حجت الاسلام محمود ریاضت: پوشیدن لباس روحانیت تعظیم شعائر است/ مطالعه دینی برای منبر رفتن کفایت نمی‌کند

حجت الاسلام محمود ریاضت، سخران دینی، در گفت و گو با عقیق با بیان اینکه هر کسی که مقداری اطلاعات و معلومات داشته باشد، نمی تواند در هر زمینه ای صاحب نظر باشد گفت: مثلاً اگر بنده مطالعات زیادی درباره خلبانی داشته باشم و حتی کلاس هایی در این باره رفته باشم آیا به بنده اجازه می دهند که به صرف اطلاعات و مطالعات بالایی که در زمینه خلبانی دارم، پشت فرمان هواپیما بنشینم و آن را از زمین بلند کنم؟! و یا کسی که به رشته پزشکی علاقه دارد و کتاب های پزشکی زیاد مطالعه کرده و با دوستانش که در این رشته تخصص دارند حشر و نشر داشته، می‌تواند طبابت کند؟ طبیعی است که پاسخ منفی است. بحث منبر هم همین گونه است.

این سخنران دینی اضافه کرد: وقتی از دید تخصصی به منبر رفتن نگاه می کنیم، می دانیم که باید شخص یک سری دوره های فقه و اصول را گذرانده باشد. تفسیرها و برداشت هایی از آیات قرآن و روایت ها وجود دارد که با تحصیلات و معلومات به دست نمی آید. بلکه به گذراندن دوره تخصصی نیاز دارد که افراد باید آن دروس حوزوی را خوانده و استاد دیده باشند.

حجت الاسلام ریاضت تصریح کرد: در هیچ علمی به صرف داشتن مطالعات عمیق در آن علم، نمی توانیم به عنوان صاحب نظر و نظریه پرداز وارد شویم. مگر اینکه از مرجع آن علم تاییدیه بگیریم. همان طور که برای پرداختن شخص به طبابت تنها به معلومات او در پزشکی نگاه نمی کنند، بلکه باید مرجعی او را تایید کند تا وارد کار شود.

او با اشاره به اینکه جایگاه منبر جایگاهی است که نیاز به تخصص خاصی دارد و به صرف مطالعه و آگاهی و معلومات کفایت نمی کند، تصریح کرد: این جایگاه، جایگاه تعظیم شعائر دینی است و در این زمینه باید بدانیم که نظر بزرگان ما چیست. چون همیشه برای تعظیم شعائر نظر بزرگان و اولیای دین را می گیریم. مثلاً چند امر را بزرگان ما فتوا و توصیه دارند که غیر روحانی نباشد. به عنوان مثال می دانیم که شرایط امام جماعت شرایط خاصی است و بزرگان ما توصیه می کنند اگر کسی این شرایط را دارا بود و روحانی نیست، امام جماعت نشود.

او با اشاره به لزوم حرکت به سمت تعظیم کردن شعائر اهل بیت علیهم السلام با شکوه هرچه بیشتر، گفت: اگر کسی با لباس روحانیت منبر برود، به این دلیل که این لباس نماد لباس پیغمبر اسلام (ص) است، این جایگاه را در تعظیم شعائر الله باشکوه تر قرار داده است. چراکه خداوند متعال هم به این نکته تأکید فرموده که: «و من یعظم شعائر الله» یعنی افرادی که شعائر الهی را باشکوه برگزار می کنند.

حجت الاسلام ریاضت از توصیه بزرگان دینی و مراجه عظام تقلید مبنی بر رعایت نمادهای اصلی برای برگزار کردن باشکوه شعائر الهی یاد کرد و اظهار داشت: من در جایگاهی نیستم که نظر بدهم افرادی که معمم نیستند منبر بروند یا نه. ولی این توصیه بزرگان و مراجع ما بوده و به آن اشاره می کنم که وقتی طلبه بودیم و هنوز وارد لباس مقدس روحانیت نشده بودیم، می گفتند تا زمانی که معمم نشده اید منبر نروید و بعد از آن هم اگر جایی برای تبلیغ رفتید حتماً معمم بروید.

ضرورت استفتاء در باره مطالب دینی نکته دیگری بود که حجت الاسلام ریاضت بر آن تأکید کرده و گفت: امروزه در شعائر گوناگون هیئات حسینی استفتاء می کنیم تا مراسم را باشکوه تر برگزار کنیم. گاهی نظرات مراجع عظام یک موضوع است اما ما برای باشکوه تر برگزار کردن مراسم، می گوییم صرف نظر از نظر فقهی و حکم شرعی قضیه، توصیه شما چیست؟ در مورد منبر رفتن افراد غیرمعمم هم خوب است افرادی که در این باره تحقیق می کنند از بزرگان و مراجع عظام استفتاء کنند تا هم نظر فقهی ایشان را بپرسند و هم توصیه ایشان را بدانند.

این سخنرانی دینی یادآوری کرد: به عنوان کسی که در این عرصه توفیق خدمتگذاری دارد به نظرم می رسد افرادی که علم دین دارند و منبر می روند، چه بهتر که لباس روحانیت را به تن کنند و این نماد را هم داشته باشند. به عبارت دیگر وقتی علم و تخصص منبر رفتن را دارند نماد را هم داشته باشند. آنها که همه نیکی ها از دانش و فضیلت را در خود جمع کرده اند، ظاهر را هم با باطن هماهنگ کنند. ما که مفتخریم به دانستن معارف اهل بیت علیهم السلام ، چه اشکالی دارد که لباس روحانیت را هم بپوشیم؟ اگر فردای قیامت امامان معصوم علیهم السلام از ما بپرسند این عمامه ای که من بر سرم گذاشتم چه اشکالی داشت که شما نگذاشتید یا عبا و ردایی که من بر دوش می انداختم چه ایرادی داشت که تو ننداختی؟ چه پاسخی داریم؟

حجت السلام ریاضت با تأکید بر اصل همانندسازی در دین اسلام گفت: «من تشبه بقوم کداخل فیهم». همانند سازی یک اصل است. اگر من در جایگاه معارف اهل بیت علیهم السلام می نشینم و می خواهم سخن آن بزرگان را بیان کنم، باید ظاهرم را هم شبیه اهل بیت کنم.

حجت الاسلام محمدعلی منتظری: منبر رفتن غیر معمم‌ها، ابزار سو استفاده می‌شود

حجت الاسلام محمد علی منتظری، سخنران دینی، در گفت و گو با عقیق با تأکید بر لزوم منبر رفتن افراد معمم و ملبس به لباس روحانیت گفت: باید یک نکته مورد توجه باشد که برای ورود به هر کاری باید انسان، متخصص آن کار باشد و بتواند تمامی زوایا و ظرافت های آن کار را درک کرده و بازگو کند. یعنی شخص باید توجه و عامل به زوایای یک امر داشته باشد مانند امور پزشکی و سایر موارد علمی که اگر فرد نابلدی وارد کار شود می تواند آسیب هاب بسیار مهم و جدی را متوجه جامعه کند. چراکه این نوع فعالیت ها تخصصی است.

این سخنران دینی ادامه داد: امور مذهبی هم همین گونه است و حتی حساسیت در باره امور دین و مسائل مذهبی بیشتر از سایر علوم است. یعنی کسی که می خواهد امور دینی را از میان آیات قرآن و روایت های امامان معصوم علیهم السلام بازگویی کند، باید تخصص اجمالی در این امر داشته باشد.

حجت الاسلام منتظری با تأکید بر ضرورت داشتن علم دین و بیان آن توسط روحانیون، اظهار داشت: اگر بگوییم این تخصص تنها در ید افرادی است که لباس روحانیت به تن دارند و معمم هستند، این امر غیرواقعی است. چون متأسفانه هستند افرادی که معمم شده اند اما توجه کامل و تخصص کافی درباره امور دینی ندارند، چنین افرادی اگر به تبیین مسائل دینی بپردازند به دلیل نداشتن تخصص کافی نمی توانند حق مطلبی را ادا کنند.

او به گروه دیگری از افرادی که برای مردم در حوزه دین سخنرانی می کنند و به تبلیغ اسلام می پردازند اشاره کرد و گفت: از سوی دیگر، گاهی هستند افرادی که دروس دینی و حوزوی را خوانده اند اما معمم نیستند. این افراد اگر به تبلیغ امور دینی بپردازند به دلیل داشتن تخصص می توانند موفق شوند. اما نکاتی درباره تبلیغ دین توسط این افراد وجود دارد که باید به آن توجه شود.

حجت الاسلام منتظری تصریح کرد: در زمان حیات امام خمینی (ره) عده ای از ایشان استفتاء کردند که در بعضی مساجد افراد غیر معمم به عنوان پیش نماز جماعت حضور دارند. امام(ره) هم در جواب این استفتاء فرمودند «تا معمم هست، اقتدا به شخص غیرمعمم کار ناشایست و نادرستی است.» البته در کتاب تحریرالوسیله هم امام خمینی(ره) ننوشته اند که امام جماعت باید معمم باشد بلکه شرایط امام جماعت همان مواردی است که در رساله های عملیه وجود دارد، از جمله عدالت و مرد بودن پیش نماز مردان.

او ادامه داد: این نکته به مفهوم انحصاری کردن نماز جماعت نیست. بلکه از این مورد می توان برای مسائل دیگری از جمله منبر رفتن بهره برد. درواقع کسی نمی تواند منبر رفتن و تبلیغ اسلام را منحصر به لباس روحانیت کند. چه بسا افرادی غیر معمم هستند و می توانند مسائل شرعی را بازگو کنند. اما افراد طلبه غیرمعمم نیز هستند که من هم تعدادی از آنها را می شناسم. افرادی که مدرس حوزه و اهل فضل هستند، این افراد وقتی بدون لباس روحانیت منبر می روند و وجاهت علمی را دارا هستند. اما بی توجهی به منبر رفتن بدون لباس روحانیت فتح باب می کند برای افرادی که صلاحیت این کار را از نظر علمی ندارند و گاهی اوقات مسائلی را از میان روایات و امور دینی بازگو می کنند که اطلاعات علمی نیاز دارد

این سخنران دینی ادامه داد: منظور از منبر رفتن افراد معمم، انحصار کردن این امر در روحانیت نیست و یا مفهوم کساد شدن بازار این افراد با سخنرانی دینی افراد غیرمعمم را نمی رساند. بلکه منظور این است که باید توجه داشت که اگر این موضوع تبدیل به یک فرهنگ تبدیل شود، یقیناً تا چند سال دیگر امور دینی به نحوی بازگو می شود که مدنظر دین نیست. زیرا افرادی که دوره های حوزه علمیه را نگذرانده اند و علم دین ندارد، بر منبر می روند و آیه قرآن و روایت هایی را مطرح می کنند که از تفسیر آن بی اطلاعند و درنتیجه ایجاد مشکل می کنند.