رایة الهدی

 متن زیر در خصوص مساله تفریح و ورزش از کتاب "مفاتیح الحیات" اثر آیت الله جوادی آملی مرور می شود:
تفریحات سالم و ورزش از عوامل تامین کننده سلامتی آدمی اند که در روایات اهل بیت(ع) اهمیت ویژه ای به آن ها داده شده و برای آنها مصادیقی را ذکر کرده اند. یکی از آثار بهره مندی از تفریحات سالم و حلال، تقویت و یاری انسان در انجام دیگر امور دینی و و زندگی است.
رسول خدا (ص) می فرمایند: خردمند اوقات روزانه اش را به چهار بخش قسمت می کند: ... بخشی از آن را برای بهره جویی از حلال قرار می دهد و این بخش قسمت های دیگر را تقویت می کند و مایه آرامش و آسایش قلب می شود.(معانی الاخبار، ص 334)


اهمیت تفریحات سالم
رسول خدا (ص) می فرماید: به سرگرمی و بازار بپردازید زیرا دوست ندارم سختگیری و خشونت در دینتان مشاهده شود.(الجامع الصغیر، ج1، ص 239)
امام صادق (ع) می فرماید: در حکمت داود آمده که برای مسلمان خردمند سزاوار است که جز میان سه کار نگردد: ترمیم زندگی، توشه یابی برای آخرت و لذتی در غیر حرام.(الکافی، ج5، ص 87)
امام کاظم (ع) می فرماید: بکوشید شبانه روز خود را در چهار بخش تنظیم کنید: بخشی برای مناجات با خدا، بخشی برای تامین هزینه زندگی، بخشی برای همنشینی با برادران و دوستان مورد اعتمادی که با صفای باطن در عیب زدایی شما سهم دارند و بخشی نیز برای لذت جویی از حلال.(تحف العقول، ص 409)
همان حضرت (ع) می فرماید: برای خویش از لذایذ حلال دنیا بهره ای در نظر بگیرید تا حدی که به بی مبالاتی (دوری از مروت) و اسراف نرسد و بدین وسیله به کارهای دینی بپردازد زیرا روایت شده است کسی که دنیاش را برای دینش رها کند از ما نیست.(تحف العقول، ص 410)
 

آثار تفریحات سالم
امیر مومنان (ع) می فرماید: اوقات سرور و شادمانی فرصت مناسبی برای طراوت روح و جان است.(غرر الحکم، ص 319) و نیز می فرماید: سرور و شادمانی مایه انبساط روان و افزایش طراوت است.(همان)
 

برخی مصادیق تفریح
اسب دوانی و تیر اندازی: رسول خدا (ص) می فرماید: محبوب ترین سرگرمی نزد خدا اسب دوانی و تیر اندازی است.(الجامع الصغیر، ج 1، ص 38) و نیز می فرماید: تیر اندازی و سوارکاری کنید که تیراندازی نزد من محبوب تر است.(همان، ص 146)
همچنین می فرماید: سوارکاری مایه سرور و شادابی است.(عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 40)
امام صادق (ع) در میادین مسابقه تیراندازی و اسب دوانی حاضر می شد.(همان)
از انس بن مالک پرسیدند: آیا شما در زمان رسول خدا (ص) مسابقه ی اسب سواری می دادید؟ رسول خدا (ص) با اسبش مسابقه داد و سبقت گرفت و از این کار مسرور شد و خوشش آمد.
شنا و ریسندگی: رسول خدا (ص) می فرماید: بهترین سرگرمی مرد مومن شنا و بهترین سرگرمی زن ریسندگی است.(الجامع الصغیر، ج1،ص 627)
لطیفه گویی: امام باقر(ع) می فرماید: سرگرمی مومن در سه چیز است: بهره وری از همسر، شوخی با دوستان و نماز شب.(الخصال، ص 161)
 

ورزش های ناپسند (تفریحات ناپسند)
از امیرمومنان (ع) نقل شده است: مهره بازی، تیله بازی، جویدن سقز، پوشیدن لباسی که آدمی را انگشت نما می کند و گشودن دکمه های لباس خصلت هایی از اخلاق قوم لوط است.(همان، ج1، ص 331)
امام باقر (ع) می فرماید: انواع بازی های قمار جزو میسر شمرده می شود.(که در قرآن کاری شیطانی شمرده شده است)(مجمع البیان، ج 3، ص 370)
امام رضا (ع) می فرماید: خدا بندگانش را از همه قمارها (بازی های دارای دارای برد و باخت) نهی و به اجتناب از آن ها امر فرمود و آن ها را رجس و پلیدی نامید، و فرمود: پلیدی هایی هستند که گرایش به آنها برخاسته از وسوسه های شیطان است، پس از آنها بپرهیزید.(فقه الرضا، ص 284)


منبع:شبستان